Czym jest demencja starcza?
Demencja to inaczej otępienie starcze, czyli choroba, w której u pacjenta dochodzi do postępującego upośledzenia funkcji intelektualnych: problemów z pamięcią, spowolnienia myślenia i różnych nietypowych zachowań. To nie tylko popularna choroba alzheimera, ale również inne schorzenia występujące u osób starszych.
Choroba ta jest szczególnie niebezpieczna, gdy nie zapewnimy seniorowi bezpieczeństwa, a ten wyjdzie z domu. Osobiście znam sytuację pewnej rodziny, której członek chorował na starcze otępienie, nie pamiętał bliskich, nie wiedział, ile ma lat, który mamy rok. Pewnego razu wyszedł z domu i już nie wrócił, a rodzina szukała go przez wiele lat. Nie znalazł się nigdy. Co więcej – policja również nie znalazła jego ciała. Co się stało ze starszym panem? Tego nie wie nikt.
Zaginięcia wśród osób z demencją. Wystarczy chwila nieuwagi!
Nieco więcej szczęścia miała rodzina z Bydgoszczy, z osiedla w zachodniej części miasta. Jedna z naszych czytelniczek – pani Ania spotkała w drodze do sklepu starszego pana, który dziwnie się zachowywał. Nie wiedział, gdzie mieszka, nie pamiętał, w jakim celu wyszedł z domu.
- Na szczęście pan miał przy sobie telefon komórkowy. Sprawdziłam wpisy i pytałam go, czy kojarzy osoby wypisane na liście kontaktów. W pewnym momencie domyśliłam się, że jeden z numerów może należeć do córki mężczyzny. Zadzwoniłam. Córka wraz z mężem przyjechali do starszego pana. Okazało się, że od 20 minut szukali go po całym osiedlu. Byli bardzo wdzięczni za okazaną pomoc – relacjonuje pani Ania.
Jak przeprowadzić „test na demencję” u osoby starszej?
Ta sytuacja mogła zakończyć się jednak znacznie gorzej. Jeśli zauważymy u naszych bliskich dziwne zachowania, a przede wszystkim problemy z pamięcią – warto zareagować. Możemy wykonać szybki, domowy „sprawdzian”, który w łatwy sposób wykryje demencję (lecz nie zawsze musi).
Na kartce papieru rysujemy kółko i dzielimy okrąg na 12 części (obrazek pod spodem) a na samej górze piszemy cyfrę 12. Następnie musimy poprosić seniora, by stworzył z niego zegar. Jego zadaniem będzie wypisanie wszystkich pozostałych godzin na tarczy (od 1 do 11), którą wyrysowaliśmy.
i
Niestety, osoba cierpiąca na demencję lub chorobę alzheimera nie wykona tego zadania poprawnie. Wypisze cyferki od 1-11 w innej kolejności lub zapomni, że zegar jest 12-godzinny i będzie „dorysowywać” kolejne kreski na tarczy, by wypisać godzinę 13, 14, 15 etc.
Przechodzimy do kolejnej części zadania. Gdy senior wypisał już zegar i zrobił to źle, należy poprosić go o zaznaczenie konkretnej godziny – najlepiej by była to godzina „piętnaście po”. Wówczas, po narysowaniu dwóch wskazówek, jedna z nich powinna przecinać prawą część koła na pół.
i
Wówczas senior może zorientować się, że narysował zegar niepoprawnie, bo godz. 12.15 nie wygląda na jego rysunku tak, jak na prawdziwym zegarze. Będzie to dobry znak. Gorzej, jeśli osoba starsza nie zauważy swojego błędu i będzie myślała, że wykonała godzinę poprawnie. Osoba z otępieniem starczym często będzie próbowała zaznaczyć godzinę jedną kreską – łącząc dwie cyfry.
i
Pan Stanisław nie poradził sobie z testem. Od lat choruje na chorobę alzheimera
Tak dla przykładu to zadanie wykonał pan Stanisław z Bydgoszczy, który od lat zmaga się z demencją starczą.
i
Jeśli zauważymy, że nasz bliski nie umiał rozwiązać zadania poprawnie, powinniśmy udać się z nim do lekarza.
Jak zapewnić bezpieczeństwo osobie z demencją starczą?
Gdy pod naszą opieką jest osoba cierpiąca na otępienie starcze, powinniśmy zastosować kilka krótkich zasad:
- podtrzymywanie aktywności fizycznej i intelektualnej – pilnujmy, by osoba ta starała się wykonywać różnego rodzaju czynności, takie jak: sprzątanie, składanie prania itp.,
- oglądajmy z nią wspólne, rodzinne zdjęcia, powtarzajmy jej, kto jest kim,
- chodźmy z nią na spacery – zawsze tą samą trasą, w przypadku, gdy niespostrzeżenie wyjdzie z mieszkania – prawdopodobnie uda się tą ścieżką, a my szybciej ją znajdziemy,
- włączajmy jej muzykę, którą lubiła w przeszłości, senior szybciej otworzy się na wspomnienia,
- usuńmy wszystkie utrudnienia w domu, np. wysoki podest, zbyt wysoko umieszczone włączniki światła, dywan, o który osoba może się potknąć,
- pilnujmy, by nie wychodziła z domu!,
- pilnujmy, by w kieszeni miała zawsze kartkę z naszymi danymi i numerem kontaktowym – w razie, gdy wyjdzie z domu i ktoś znajdzie ją przed nami, skontaktuje się z nami.
