Brak snu zmienia mózg. Jeśli nie zmrużymy oka przez noc, postarzeje się nawet o dwa lata

O tym, że niewyspani jesteśmy rozdrażnieni, podenerwowani, mamy zły nastrój i łatwiej sięgamy po niezdrowe przekąski, przekonał się w życiu chyba każdy. Naukowcy dowodzą, że sytuacja niewyspanych jest poważniejsza niż chwilowy spadek formy.

Co dzieje się z mózgiem po nieprzespanej nocy?

W czasopiśmie naukowym „The Journal of Neuroscience” opublikowano wyniki badań specjalistów z Niemiec, Danii, Szwajcarii, USA i Chin. Obserwowali grupę 134 osób w wieku ok. 25 lat. Doszli do wniosku, że niedobory snu wywołują strukturalne zmiany w naszym mózgu.

Badani zostali podzieleni na cztery podgrupy:

• całkowity brak snu (brak snu całą noc),
• częściowy brak snu (trzy godziny w łóżku przez jedną noc),
• chroniczny brak snu (5 godzin w łóżku każdej nocy przez pięć nocy),
• grupa kontrolna (osiem godzin w łóżku każdej nocy).

Wiek mózgu każdego z uczestników badania określony został przy użyciu algorytmu uczenia maszynowego brainageR. Analizował on dane z rezonansu magnetycznego w oparciu o to, jak zazwyczaj wyglądają zdrowe mózgi w danym wieku pod względem objętości tkanek i płynów.

Co dzieje się z naszym mózgiem gdy śpimy za krótko albo zarywamy całe noce?

Uczestnicy najpierw byli badani po spędzeniu w łóżku ośmiu godzin, a kolejnego dnia po krótszym odpoczynku. Wyniki tych, którzy nie spali przez 24 godziny, wskazały, że jedna bezsenna noc postarza mózg średnio o rok do dwóch lat - w porównaniu do wieku mózgu danej osoby przed badaniem.

Naukowcy podkreślają, że wiek mózgu nie zmienia się istotnie w przypadku osób, które śpią za krótko (np. 3 czy 5 godzin), ale nie zarywają całych nocy.

- Wiek mózgu jest bardzo interesującą miarą, jeśli chodzi o obserwowanie, jak zmienia się on po utracie snu – powiedziała na łamach pisma Judith Carroll, profesor nadzwyczajna psychiatrii i nauk biobehawioralnych na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles.

Mózg starzeje się po nieprzespanej nocy, ale te zmiany można odwrócić. Wystarczy się wyspać

Na szczęście są i dobre informacje. W drugim etapie badania naukowcy ułożyli niewyspanych do snu - umożliwili im całonocną regenerację organizmu. Rankiem znów wykonali rezonans magnetyczny. Pokazał różnicę w obrazie mózgu po zarwanej nocy i po ośmiogodzinnym odpoczynku. Negatywne zmiany spowodowane niewyspaniem się zniknęły. To dowodzi, że wystarczy szybko odespać, by cofnąć skutki postarzenia się mózgu.

Jak niedobory snu wpływają na nasz organizm?

Te wyniki potwierdzają wcześniejsze ustalenia specjalistów. Już wcześniej mówiono o tym, że w mózgach osób pozbawionych snu zachodzą różne zmiany, m.in. w dystrybucji płynów i objętości istoty szarej.

• Za krótki sen upośledza pracę mózgu, co da się zaobserwować na co dzień u niewyspanych. Mają problemy z koncentracją i zapamiętywaniem. Trudniej im konstruktywnie myśleć, ale łatwiej podejmują ryzykowne decyzje.
• Chroniczne niewyspanie się prowadzi do chorób takich jak: nadciśnienie, choroby serca, zaburzenia emocjonalne, otyłość, cukrzyca, zaburzenia psychiczne.

Problemem często nie jest brak czasu na sen, a kłopot z zaśnięciem. Jedną z prostych rad, jak łatwiej zasnąć, jest wypicie naparu na bazie sałaty.