Kiedy jest Noc Świętojańska w 2025? „Po Janie można już kąpać się w rzekach i jeziorach”

Noc Świętojańska. Co to za święto?

Ogniska nad rzeką, puszczanie wianków, szukanie legendarnego kwiatu paproci i tańce do białego rana. Tak niegdyś czczono najkrótszą noc w roku, zgodnie z dawnymi wierzeniami - pełną magii i cudów natury.

Noc Świętojańska a tradycje chrześcijańskie. „Po Janie można już kąpać się w rzekach i jeziorach”

Noc Świętojańska zwana także wigilią św. Jana to nieformalne święto chrześcijańskie związane z narodzeniem Jana Chrzciciela. Ludzie mawiali, że „po Janie można się już kąpać w rzekach i jeziorach”. I nie było to powiedzenie bez podstaw. Wierzono, że do dnia św. Jana wody w rzekach i jeziorach są jeszcze „zimne” i nie nadają się do kąpieli. Dopiero po święcie związanym z postacią Jana, słońce miało wystarczająco nagrzać wodę, a kąpiele stawały się bardziej przyjazne dla zdrowia.

Miało to również wymiar symboliczny. Szień św. Jana oznaczał początek prawdziwego lata i czas, kiedy przyroda osiąga swoją pełnię. Święto to nie zostało jednak ustanowione przez samych chrześcijan. Było zapożyczone z prasłowiańskich obrzędów i „przechrzczone”, by tradycjom pogańskim nadać wymiar religijny.

Noc Kupały. Pogański pierwowzór Nocy Świętojańskiej

Wcześniej w dniu Nocy Świętojańskiej czczono Noc Kupały. To święto związane z letnim przesileniem Słońca, w języku angielskim występujące także pod nazwą Midsummer. W Polce Noc Kupały utrwaliła się przede wszystkim w tradycji Mazowsza i Podlasia. Tego dnia miała miejsce uczta na część wody, słońca i księżyca. Słowianie czcili urodzaj, płodność, radość i miłość. Podobny charakter święto przyjmowało na terenach zamieszkiwanych przez ludy bałtyckie, germańskie i celtyckie.

Choć od wieków nie praktykuje się obrzędów związanych z Nocą Kupały lub Nocą Świętojańską, samo wydarzenie cały czas funkcjonuje w kalendarzu. To przesilenie letnie, czyli najkrótsza noc w roku, którą poprzedza oczywiście najdłuższy dzień w roku.

Kiedy wypada Noc Świętojańska 2025? Data i długość najkrótszej nocy w roku

Z racji tego, obrót Ziemi dookoła Słońca trwa 365 dni, 5 godzin, 48 minut i 46 sekund, przesilenie letnie nie ma konkretnej daty (właśnie z tego powodu co cztery lata mamy tzw. rok przestępny, w którym do kalendarza dodawany jest jeden dodatkowy dzień – 29 lutego). W 2025 roku przesilenie będzie przypadać na 21 czerwca. Co za tym idzie – Noc Świętojańska będzie miała miejsce w nocy z soboty (21 czerwca) na niedzielę (22 czerwca).

Ile potrwa Noc Świętojańska w 2025 roku?

Noc Świętojańska to najkrótsza noc w roku. W 2025 będzie ona trwać zaledwie nieco ponad 6,5 godziny, czyli krócej niż standardowy dzień pracy (przy ośmiogodzinnej zmianie). Z kolei słońce (21 czerwca) będzie utrzymywać się na niebie przez 16 godzin i 47 minut. Trzeba jednak pamiętać, że długość najdłuższego dnia i najkrótszej nocy w 2025 roku będzie się nieco różnić w zależności od miejsca w Polsce.