Na Wielkanocnym stole nie może zabraknąć żuru, białej kiełbasy, jajka, a także babki na deser. Na stoliku mieszkańca Kujaw i Pomorza nie może braknąć kujawioka. To tuż koło żuru druga z wielkanocnych potraw umieszczonych w rządowym rejestrze produktów tradycyjnych województwa kujawsko-pomorskiego.
- Produkty, które reprezentują województwo na ministerialnej Liście Produktów Tradycyjnych to część bogatego i wciąż żywego dziedzictwa kulinarnego Kujaw i Pomorza. To kuchnia naszych mam i babć, to smaki, które pamięta się całe życie. Wiele z nich możemy przygotować we własnym domu – mówił w 2018 roku marszałek Piotr Całbecki.
Dawniej mieszkańcy województwa rozpoczynali święta symbolicznym pogrzebem żuru i śledzia. W ten sposób cieszono się, że w końcu można usiąść do bogatego, wielkanocnego stołu. To dawna tradycja znana głównie na Kujawach. Polegała ona na tak zwanym wybijaniu żuru, czyli tłuczeniu garnków wypełnionych popiołem, gnojem, błotem i innymi nieczystościami, by ubrudzić drzwi i okna.
Pogrzeb żuru i śledzia obchodzono w Wielki Piątek lub Wielką Sobotę. W niedzielę siadano natomiast do stołu. Po dziś dzień na kujawsko-pomorskim stole nie może zabraknąć żuru i kujawioka, czyli ciasta, lecz drożdżowego, o charakterystycznym dla babek kształcie, posypane cukrem pudrem lub polane białym lukrem.
Kujawiok Wielkanocny. Przepis
Jak przyrządzić taki specjał, by nasz stół wielkanocny nabrał oryginalności? Będziemy potrzebować następujących składników:
- cukier
- sól
- rodzynki,
- aromat waniliowy
- drożdże
- mąka pszenna
- masło
- mleko – podgrzane
- jajka kurze
- cukier puder
- przegotowana, ostudzona woda
Na początku musimy sporządzić rozczyn drożdżowy. Rozrabiamy 10 dag drożdży z 1 łyżką cukru, ½ łyżki mąki oraz1 łyżką podgrzanego mleka. Składniki mieszkamy i zostawiamy w ciepłym miejscu do czasu wyrośnięcia.
Następnie, w czasie wyrastania rozczynu, należy utrzeć 7-8 żółtek oraz całe jajko ze szczyptą soli, resztą cukru (ok. ½ szklanki – bez 1 łyżki) i aromatem waniliowym. Do utartych jaj dodajemy resztę mąki przesianej przez sito (1 kg bez 1/2 łyżki), a także resztę mleka (½ l bez 1 łyżki). Na koniec dodajemy do tego wyrośnięty rozczyn drożdżowy i mieszamy całość.
Zostawiamy masę w misce w ciepłym pomieszczeniu i przykrywamy ścierką. Gdy ciasto podwoi swoją objętość należy dodać do niego stopione w rondelku masło (2 dobre łyżki) i rodzynki. Całość ponownie mieszamy.
Gotową masę przekładamy do foremki nasmarowanej tłuszczem. Wypełniamy ją ciastem tylko do połowy. Ponownie odstawiamy ciasto do wyrośnięcia w ciepłym miejscu. Gdy będzie już sięgało do do końca formy pieczemy babkę w piekarniku rozgrzanym do temperatury 180 stopni na 45 minut.
Po upieczeniu odwracamy formę z babą do góry dnem i wykładamy babę na płaski talerz. Babę po wystudzeniu posypujemy cukrem pudrem lub lukrujemy lukrem z cukru pudru i odrobiny przegotowanej wody.