- Polska jest pełna lingwistycznych niespodzianek – niektóre słowa, codzienne w jednym regionie, są zupełnie niezrozumiałe w innym.
- Województwo kujawsko-pomorskie, mimo młodego wieku, łączy bogactwo gwar historycznych regionów, takich jak Kujawy i Pomorze.
- Regionalizmy, często inspirowane wpływami niemieckimi, tworzą unikalną mozaikę językową.
- Czy znasz lokalne słownictwo Kujaw i Pomorza? Sprawdź swoją wiedzę w naszym quizie!
Regionalizmy w Polsce. Dla jednych codzienność, dla innych zagadka
Na Pomorzu w okno może chlupać deszcz albo deszcz ze śniegiem. Tymczasem na Śląsku może to oznaczać… że ktoś puka do naszego okna. Niektóre słowa w języku polskim w jednym regionie mogą być używane niemalże na co dzień, jednak w zupełnie innej części Polski będą one niezrozumiałe.
Idealnym tego przykładem może być poznańska bimba, czyli tramwaj. Tam nikt nie zdziwi się, gdy usłyszy w okolicy przystanku sformułowanie „czekam na bimbę”. Jednak mieszkaniec innej części Polski może nie wiedzieć, o co chodzi.
Gwara kujawska i wielkopolska. Podobieństwa
Z dużym prawdopodobieństwem zdanie to zrozumieć może także mieszkaniec województwa kujawsko-pomorskiego. Choć region ten leży bardziej na Zachodzie i wyżej na mapie, występują tam podobne regionalizmy. Przyczynił się do tego w głównej mierze wpływ kultury niemieckiej, która rozwinęła się w tych częściach Polski w czasie zaborów.
To właśnie w tych regionach zaczęto stawiać w domach pierwsze choinki w okresie Bożego Narodzenia. Niemieckie tradycje to jednak dopiero początek. Do dziś można usłyszeć tu germanizmy, takie jak „kartofle” – zapożyczone od niemieckiego słowa „Kartoffeln”. W innych województwach dominować będą ziemniaki, a w jeszcze innych – bulwy lub pyry.
Województwo kujawsko-pomorskie to połączenie kilku historycznych regionów
W województwie kujawsko-pomorskim znajdziemy pozostałości po gwarze kujawskiej. Warto zaznaczyć, że gwara kujawsko-pomorska nigdy nie istniała. Wszystko dlatego, że gwary powstały jako naturalny wynik rozwoju języka w dużej mierze pod wpływem lokalnych warunków społecznych, geograficznych i historycznych na przestrzeni dekad, a w niektórych przypadkach setek lat.
Województwo kujawsko-pomorskie ma jednak dopiero 26 lat. Powstało ono w 1999 roku jako połączenie dawnego Pomorza (gdy Gdańsk był wolnym miastem i nie wchodził w skład Polski), historycznych Kujaw, Ziemi Dobrzyńskiej, a nawet fragmentu Wielkopolski.
Kujawsko-pomorskie łączy w sobie trzy dawne województwa: bydgoskie, toruńskie i włocławskie. To jedno z dwóch województw w Polsce, które ma aż dwie stolice. W tym przypadku jest to Bydgoszcz oraz Toruń.
Sprawdź, ile wiesz o lokalnym języku! Ten quiz to gratka dla mieszkańców kujawsko-pomorskiego
Regionalne słownictwo Kujaw i Pomorza ma bogatą historię i wiele wspólnych cech z gwarą wielkopolską. Część tych słów przetrwała do dziś, inne zniknęły z codziennego języka. Znasz ich znaczenie? Przekonaj się, jak dobrze znasz lokalne wyrażenia – rozwiąż nasz quiz i sprawdź się!