Tajemnicze miejsce w Kujawsko-Pomorskiem. Niewielu odwiedziło Zamczysko na trasie Bydgoszcz-Gdańsk [GALERIA]

Spis treści

1.  Zamczysko jest znacznie starsze niż na początku zakładano. Pierwsze badania archeologiczne
2. Zamczysko. Gdzie znajduje się stare grodzisko?
3. Grodzisko jako osada obronna
4. W Zamczysku na przestrzeni lat miały miejsce pożary. Co to oznacza?
5. Wspomnienia z przeszłości
6. Miejsce w historii Kujaw i Pomorza
7. Osowa Góra. Ślady dawnych osadników i tajemnice sprzed 8 tysięcy lat

 Zamczysko jest znacznie starsze niż na początku zakładano. Pierwsze badania archeologiczne

Pierwsze prace wykopaliskowe na terenie grodziska rozpoczęto rok przed wybuchem II wojny światowej. Następnie kontynuowano je w latach 1947–1948, 1961–1962 oraz 1993. Wielokrotnie przeprowadzane na terenie Zamczyska badania miały rozstrzygnąć kontrowersje dotyczące datowania osady.

Początkowe odkrycia wskazywały, że gród na terenie województwa kujawsko-pomorskiego funkcjonował w okresie VI–X wieku, jednak późniejsze wykopaliska ujawniły, że istniał on znacznie wcześniej.

Z wydobytych podczas wykopalisk, zwłaszcza w latach 60. i 90. XX wieku, ponad 1200 fragmentów ceramiki tylko niewielka część pochodziła z wczesnego średniowiecza, podczas gdy większość to ceramika z okresu halsztackiego, sprzed naszej ery.

Zamczysko. Gdzie znajduje się stare grodzisko?

Grodzisko znajduje się w północnej części Bydgoszczy, w rejonie Zbocza Fordońskiego, tuż przy drodze krajowej nr 5, która prowadzi z Bydgoszczy do Gdańska. Na jego szczycie znajduje się płaska, wznosząca się ziemia, a zbocza są strome, co czyniło to miejsce idealnym do obrony.

Z tego miejsca widać panoramę doliny Brdy. Rozciąga się tu także pradolina Wisły. To sprawia, że grodzisko było idealnym punktem do nadzorowania okolicznych obszarów.

Grodzisko jako osada obronna

Archeolodzy odkryli, że grodzisko w Zamczysku było ważną osadą obronną, która przez wiele lat pełniła rolę militarną. W trakcie wykopalisk znaleziono m.in. fragmenty szpili brązowej, kamienny toporek, gliniane przęśliki, a także około 1200 fragmentów naczyń. Wiele z tych znalezisk pochodzi z kultury łużyckiej.

W Zamczysku na przestrzeni lat miały miejsce pożary. Co to oznacza?

Na terenie grodziska znaleziono również ślady pożarów, co sugeruje, że osada wielokrotnie doznawała zniszczeń, najprawdopodobniej w wyniku ataków lub klęsk żywiołowych. W fosie odkryto dwie warstwy popiołu, co wskazuje, że grodzisko było odbudowywane po zniszczeniach w różnych okresach.

Wspomnienia z przeszłości

Facebookowy profil „Bydgoszcz- Okruchy Przeszłości”, który regularnie publikuje archiwalne zdjęcia i historie pochodzące z naszego miasta cytuje fragment książki "Pamiętnik Gapia", Zbigniewa Raszewskiego.

- Pamiętam, jak krótko przed wojną archeologowie rozkopali to miejsce, znajdując mnóstwo pozostałości średniowiecznego grodu wzniesionego przez Pomorzan. Poszedłem tam i nawet małą skorupke z tych, którymi uczeni wzgardzili, wziąłem sobie na pamiątkę. Pośrodku wbito wysoki maszt na którym powiewała biało-czerwona flaga. Dla podkreślenia, że teraz miejsce należy do nas? - pisał Zbigniew Raszewski.

Miejsce to w czasie wojny było dla młodzieży jednym z ulubionych miejsc na niedzielne wycieczki. Obecnie większość z młodych mieszkańców Bydgoszczy i okolic nie ma nawet zielonego pojęcia o jego istnieniu, a także o historii, która sięga kilka tysięcy lat wstecz.

Miejsce w historii Kujaw i Pomorza

Zamczysko w Bydgoszczy to jedno z kluczowych miejsc związanych z wczesnośredniowieczną historią Pomorza i całego regionu. Jego strategiczna lokalizacja oraz solidne umocnienia obronne świadczą o wysokim poziomie organizacji społeczności zamieszkującej to grodzisko. Mimo bliskości ruchliwej drogi Bydgoszcz-Gdańsk przez długi czas pozostawało mało znane, jednak dziś ma potencjał, by stać się ważnym punktem turystycznym.

Dzięki odkrytym tu przedmiotom, takim jak fragmenty ceramiki, ostrogi, elementy oporządzenia czy resztki wałów obronnych, możemy lepiej zrozumieć życie dawnych mieszkańców grodu i jego rolę w historii Bydgoszczy oraz okolic.

Osowa Góra. Ślady dawnych osadników i tajemnice sprzed 8 tysięcy lat

Innym, także ważnym świadkiem historii jest jedno z bydgoskich osiedli, dawna wieś - Osowa Góra. To miejsce, które ma ponad 8 tysięcy lat historii (VI wiek p.n.e.), sięgając początków cywilizacji. Ślady osadnictwa z czasów środkowej epoki kamiennej, odkryte podczas wykopalisk, świadczą o tym, że ówczesna społeczność trudniła się rybołówstwem.

Koczownicy osiedlili się na tym obszarze po ustąpieniu lodowca. Narzędzia kultury maglemoskiej, znalezione m.in. w okolicach Lisiego Ogona, stanowią dowód na rozwinięty przemysł rybacki. Obecnie znajdują się one w zbiorach Muzeum Okręgowy w Bydgoszczy.

Obszar Osowej Góry, kiedyś leżący nad zalaną wodami Pra-Wisły Doliną Kanału Bydgoskiego, był idealnym miejscem do zakładania obozów, głównie w pobliżu rzek i terenów podmokłych.

Jednym z najstarszych śladów osadnictwa w tym rejonie jest Grodzisko Pawłówek, datowane na czasy przed XII wiekiem, które zostało zniszczone w trakcie wojen polsko-pomorskich.