kulinaria

Te kultowe w PRL-u ciastka były w każdej cukierni. Bez trudu zrobisz je w domu, jeśli masz jeden szczególny składnik

2024-09-04 7:47

Amerykany? A może amerykanki? No, chyba że amoniaczki. Jak zwał, tal zwał, bo chodzi o smak. Słodkie, z delikatnym posmakiem, który trudno do czegoś innego porównać (nieco cierpnie od tego język, choć może nie wszystkim). Chrupiące na brzegach i mięciutkie w środku. Oblane pachnącym cytryną lukrem lub kakaową polewą. Te ciastka i naszym babciom, i mamom i nam kojarzą się ze słodkim dzieciństwem. Pojawiły się w Polsce w międzywojniu, popularność zyskały w PRL-u. Teraz już nie w każdej cukierni można je dostać, dlatego podpowiadamy, jak łatwo zrobić w domu.

Amerykanki czy amerykany? Skąd wzięła się nazwa popularnych ciastek z PRL-u?

Ciastka amerykanki, znane także jako amoniaczki i amerykany to tradycyjne polskie wypieki. Ich historia sięga czasów przed II wojną światową. Nie jest jasne, skąd się u nas wzięły, najprawdopodobniej Polacy zainspirowali się podobnymi smakołykami z któregoś z europejskich krajów. Skąd więc nazwa? Chodzi o skojarzenie z czymś nowym, wyjątkowym, nowatorskim, ciekawym, bo wcześniej ważnego składnika tych słodyczy - amonikau - cukiernicy nie stosowali u nas powszechnie. A jeśli wcześniej nieznane, to amerykaskie - wiadomo. Ich dawna popularność sprawia, że do dziś już sam zapach przywołuje miłe wspomnienia z dzieciństwa u wielu z nas.

W Polsce amerykanki stały się bardzo popularne w latach międzywojennych i w okresie PRL-u. Były łatwe do wykonania, a składniki potrzebne do ich przygotowania - mąka, cukier, jajka, mleko, masło i amoniak spożywczy - były stosunkowo tanie i dostępne, dlatego gościły na stołach podczas rodzinnych spotkań i do dziś dobrze się nam kojarzą.

Czy amoniak w wypiekach cukierniczych jest bezpieczny?

Kluczowym składnikiem w przepisie na amerykanki jest amoniak spożywczy, czyli wodorowęglan amonu. Był on popularny w piekarnictwie przed upowszechnieniem proszku do pieczenia i sody oczyszczonej. Amoniak działa jako środek spulchniający, który nadaje ciastkom charakterystyczną, lekką teksturę. Niektóre przepisy zalecają teraz używanie proszku do pieczenia lub sody oczyszczonej.

Wodorowęglan amonu (amoniak spożywczy) jest jednak wciąż powszechnie używanym i zatwierdzonym środkiem spulchniającym, bezpiecznym w ilościach stosowanych w przepisach kulinarnych. Podczas pieczenia większość amoniaku ulatnia się, co minimalizuje jego obecność w gotowych produktach.

Przepis na amerykanki, kultowe ciastka z PRL-u

Poniżej podajemy przepis na te klasyczne ciastka

Składniki

  • 500 g mąki pszennej
  • 150 g cukru
  • 150 g masła, w temperaturze pokojowej
  • 3 jajka
  • 1/2 szklanki mleka
  • 1 łyżeczka amoniaku spożywczego (wodorowęglanu amonu)
  • 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego

Polewa

  • 1 szklanka cukru pudru
  • 2-3 łyżki gorącej wody lub soku z cytryny
  • opcjonalnie: kakao do zrobienia polewy czekoladowej

Przygotowanie ciasta

  1. W dużej misce utrzyj masło z cukrem na puszystą masę.
  2. Dodaj jajka, jedno po drugim, dokładnie mieszając.
  3. Rozpuść amoniak w mleku, a następnie dodaj do masy.
  4. Dodaj ekstrakt waniliowy.
  5. Stopniowo dodawaj mąkę, mieszając, aż wszystkie składniki się połączą i powstanie jednolite ciasto.
  6. Odstaw ciasto na około 15 minut, aby odpoczęło.
  7. Rozgrzej piekarnik do 180°C.
  8. Przygotuj blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia.
  9. Z ciasta formuj kulki wielkości orzecha włoskiego i układaj je na blasze, zostawiając trochę miejsca między ciasteczkami.
  10. Delikatnie spłaszcz kulki dłonią lub łyżką.

Piecz ciasteczka w nagrzanym piekarniku przez około 15-20 minut, aż będą lekko zrumienione na brzegach. Po upieczeniu pozostaw ciasteczka na blasze do ostygnięcia.

Przygotowanie polewy

W misce wymieszaj cukier puder z gorącą wodą lub sokiem z cytryny, aż powstanie gładka polewa. Możesz podzielić polewę na dwie części i do jednej z nich dodać kakao, aby uzyskać polewę czekoladową. Gdy ciastka ostygną, posmaruj je przygotowaną polewą. Możesz ozdobić je dodatkowo posypkami lub wiórkami kokosowymi, jeśli chcesz.

Amerykanki są najlepsze w dniu pieczenia, ale można je przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku przez kilka dni.

DEBATA PRESS 27-07-24
QUIZ PRL. Pamiątki z czasów Polski Ludowej. Czy miałeś lub masz w domu te przedmioty?
Pytanie 1 z 15
Produkowane w Rosji cacko dla pasjonatów fotografii to…
QUIZ PRL. Pamiątki z czasów Polski Ludowej. Czy miałeś lub masz w domu te cacka?