To prawdopodobnie najstarsze zachowane zdjęcie Starego Rynku w Bydgoszczy. Powstało, gdy Polski nie było na mapie

2025-12-19 11:49

To niezwykłe ujęcie przenosi nas do Bydgoszczy sprzed ponad 140 lat – czasów, gdy fotografia była rzadkością, a Polska nie istniała na mapie Europy. Na opublikowanym niedawno na facebookowym profilu „Bydgoszcz- Okruchy przeszłości” zdjęciu widać Stary Rynek w zupełnie innej odsłonie. Zobaczyć możemy zabudowę, której dziś już nie ma, a także fragmenty miasta znane z opisów historyków. Szczegóły poniżej.

To prawdopodobnie najstarsze zachowane zdjęcie Starego Rynku w Bydgoszczy. Powstało, gdy Polski nie było na mapie

i

Autor: domena publiczna/Facebook/Bydgoszcz- Okurchy Przeszłości/ CC0 1.0

Od kościoła z dwiema wieżami do zielonego placu. Niezwykła historia zachodniej pierzei bydgoskiego Rynku

Jeszcze przed 2018 rokiem Stary Rynek w Bydgoszczy wyglądał zupełnie inaczej. Charakterystyczny pomnik Walki i Męczeństwa stał w centralnym punkcie a nawierzchnia nie składała się z nowoczesnych płyt, a z charakterystycznej starej kostki. Co ciekawe, w 1969 roku, gdy budowano monument, odkryto relikty zabudowy pierzei zachodniej rynku oraz fundamenty kościoła jezuitów rozebranego w 1940 roku.

Dawniej zachodnia pierzeja była najbardziej charakterystycznym obiektem na bydgoskim Starym Mieście. Budowla wyróżniała się dwiema wieżami, a jej najważniejszym elementem był kościół pw. św. Ignacego Loyoli. Obecnie w miejscu dawnej pierzei znajduje się zielony plac tuż przed bydgoskim ratuszem.

Widok z lotu ptaka i wstrząsająca legenda. Opowieści o odciśniętej dłoni na bydgoskim Rynku

Co istotne, z liczącej około 40 metrów wysokości wieży roztaczał się widok na rynek z lotu ptaka. Dziś po tej budowli pozostały jedynie opowieści i legenda. Podczas egzekucji przeprowadzanych we wrześniu 1939 roku jeden z katolickich księży, chwilę przed śmiercią, miał oprzeć dłoń o mur sąsiedniego budynku muzeum. Na ścianie miał pozostać wyraźny odcisk ręki — ślad, którego niemieckim okupantom nie udało się usunąć.

Z przekazów wynika, że to właśnie ten krwawy znak miał zadecydować o losie świątyni. Nie mogąc pozbyć się tajemniczego odcisku, okupanci postanowili zniszczyć cały obiekt, aby zatrzeć wszelkie ślady tragicznych wydarzeń.

Jak jednak wiemy z historii, legenda ta nie ma zbyt wiele wspólnego z prawdą. Po egzekucjach, które miały miejsce w 1939 roku, decyzję o rozbiórce podjął ówczesny nadburmistrz Bydgoszczy Werner Kampe, kierując się polityką urbanistyczną III Rzeszy. W tym miejscu wybudowany miał zostać nowy ratusz, który nadałby Bydgoszczy bardziej niemieckiego charakteru.

„Bydgoszcz- Okruchy Przeszłości” publikują perełkę. Najstarsze zdjęcie bydgoskiego Rynku!

W grudniu bieżącego roku na facebookowym profilu „Bydgoszcz- Okruchy Przeszłości” pojawiło się prawdopodobnie najstarsze zdjęcie Starego Rynku w Bydgoszczy, jakie kiedykolwiek zostało zrobione. Fotografia wykonana była przed 1880 rokiem, kiedy zastąpiono widoczne na zdjęciu dachy namiotowe na wieżach kościoła pojezuickiego, zwieńczeniem w formie neogotyckiej.

Zdjęcie Starówki to biały kruk, ponieważ fotografia w tamtym czasie nie była czymś powszechnym. Zaledwie kilka dekad wcześniej, w 1826 roku Joseph Nicèphore Nièpce, wykorzystując proces heliografii, wykonał pierwsze na świecie zdjęcie znane jako „Widok z okna w Le Gras”. Dopiero 11 lat później Nièpce i Louis Daguerre opracowali dagerotyp, dzięki czemu narodziła się fotografia, a proces wykonywania zdjęć nie trwał już 8 godzin (według źródeł). W ten sposób możemy zobaczyć m.in. jak wyglądał bydgoski Stary Rynek w XIX wieku, a przynajmniej jego fragment.

- Możemy zobaczyć kamienice południowej i zachodniej pierzei Rynku, jeszcze przed okresem przebudowy budynków – czytamy pod zdjęciem.

Kamienica nr 22 i gmach nr 24. Niezwykłe historie starych budynków Starego Rynku w Bydgoszczy

Jak czytamy pod postem, południowa pierzeja Starego Rynku to zespół historycznych kamienic, które od XVIII do początku XX wieku pełniły ważne funkcje handlowe, administracyjne i kulturalne Bydgoszczy. Budynki pod numerami 12–22 to głównie XIX- i wczesno-XX-wieczne kamienice kupieckie, wielokrotnie przebudowywane, reprezentujące różne style architektoniczne: od neorenesansu, przez eklektyzm, po berlińską secesję. Mieściły się w nich sklepy konfekcyjne, domy towarowe, winiarnie, kawiarnie oraz znane miejsca spotkań artystycznych, jak klub Medyk. Część kamienic zachowała starsze, gotyckie piwnice.

- DOM pod nr. 22. Kamienica została przebudowana w latach 1825–1850 i jest jedną z najstarszych przy Starym Rynku. Od lat 70. XIX wieku do przełomu XIX i XX wieku mieścił się tu sklep cukierniczy prowadzony przez Gustawa Lewego. Następnie, od 1911 r. do wybuchu II wojny światowej, budynek był częścią Domu Towarowego Siuchniński i Stobiecki – podają twórcy profilu „Bydgoszcz- Okruchy Przeszłości”.

Najbardziej monumentalnym obiektem jest gmach pod nr 24, wzniesiony w XVIII wieku jako siedziba władz pruskich. Przez ponad sto lat pełnił funkcje administracyjne i sądowe, a od 1908 roku mieści Bibliotekę Miejską. Cała pierzeja jest świadectwem rozwoju miasta, zmieniających się stylów architektonicznych oraz roli Starego Rynku jako centrum życia gospodarczego i społecznego Bydgoszczy.

Rz czy ż? Ó czy u? To największe pułapki w polskiej ortografii
Pytanie 1 z 25
Pióro czy piuro?
Barwy szczęścia. Józefina pożegna się ze stadniną w wielkim stylu!