Akcja na polu, gdzie znaleziono Wampirkę z Pnia. Młodzi chodzili z detektorami, niedługo wracają tam archeolodzy

Tu znaleziono grób słynnej Wampirki z Pnia

Niebawem na stanowisko archeologiczne w Pniu pod Bydgoszczą wrócą archeolodzy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Nie będą sami. Za łopaty, szpadle, grace chwycą też specjaliści, którzy dotąd byli zaangażowani w badanie tego, co udało się w Pniu odkryć, zwłaszcza szczątek Zosi, czyli słynnej już na cały świat Wampirki z Pnia. Przyjedzie m.in. pochodzący ze Szwecji Oscar Nillson, archeolog i rzeźbiarz, który zajmował się rekonstrukcją twarzy młodej kobiety, którą w XVII wieku ktoś pochował z sierpem na szyi i kłódką na palcu stopy. Zanim jednak to wszystko się wydarzy, na miejscu pojawiła się duża grupa uczniów z pobliskiej szkoły. Mogli się poczuć jak naukowcy!

Działka, na której były cmentarzyska, jest już własnością gminy. W Pniu ma powstać Park Archeologiczny

O tym, że nie ma już żadnych obaw, że cmentarzysko zostanie zaorane (to obszar pola uprawnego) świadczy tablica wbita tam niedawno. Informuje, że gmina Dąbrowa Chełmińska, na której terenie znajduje się Pień, bezpłatnie otrzymała działkę o powierzchni ok. 1 ha od Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, by powstał tam Park Archeologiczny.

Uczniowie pomagali w przygotowaniu terenu pod badania archeologiczne i poznali pracę archeologów

A jeśli Park Archeologiczny, to edukacja. Na to stawiają przedstawiciele stowarzyszenia Ewolucja, w której działają m.in. archeolodzy. Pierwsze takie wydarzenie odbyło się 23 czerwca 2025 roku z inicjatywy Gminnej Biblioteki Publicznej w Dąbrowie Chełmińskiej i przy wsparciu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu.

Ponad 30 uczniów dwóch klas ze szkoły podstawowej w Dąbrowie Chełmińskiej przyjechało na stanowisko w Pniu. Jakub Cichocki z RDLP w Toruniu pokazał im, jak przy użyciu nowoczesnych przyrządów dokonać pomiarów. Dzieci pomagały w sprzątaniu terenu, pod okiem archeologów poznawały pracę z detektorami. Dowiedziały się też, jak wykorzystywać drony w badaniach terenowych.

- Dzięki współpracy biblioteki, TSE Ewolucja, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu i gminy Dąbrowa Chełmińska młodzież mogła zobaczyć, na czym polega współpraca archeologów z leśnikami. Nauczyła się, jak wytyczać i oznaczać teren badań, jak korzystać z wykrywacza metalu oraz co można robić (a czego nie) pod okiem archeologa - mówi Anna Junkiewicz, dyrektorka Gminnej Biblioteki Publicznej w Dąbrowie Chełmińskiej.

Kiedy archeolodzy wrócą na stanowisko w Pniu, gdzie odkryto grób Wampirki z Pnia?

Uczniowie pomagali w przygotowaniu terenu pod badania. Te już niedługo.

- Rozpoczną się 30 czerwca i potrwają trzy tygodnie. Cieszymy się, że przyjedzie na nie m.in. Oscar Nilsson, który zrekonstruował twarz Zosi, będzie też wielu innych badaczy z Polski i nie tylko. Na temat badań, odkryć, historii chcemy edukować też mieszkańców, plany mamy szerokie - zapowiada Magdalena Zagrodzka ze stowarzyszenia Ewolucja.

Tego lata archeolodzy sprawdzą, czy i jakie groby są jeszcze na tym terenie. Być może uda im się odnaleźć więcej atypowych pochówków. Czy tak sensacyjnych jak grób Zosi - to się okaże. Pewne jest, że oczy świata wciąż są na Pień skierowane.

Wampirka z Pnia nie była jedyną

Przed demonicznymi istotami, takimi jak upiory, wąpierze, strzygonie czy strzygi, można było znaleźć schronienie na przeoranym polu, gdyż uważano, że ziemia uświęcona ludzką pracą jest dla nich niedostępna. Inną opcją było udanie się na kościelną dzwonnicę – dźwięk dzwonów miał zdolność zamieniania upiora w gęstą maź. Najpewniejszym rozwiązaniem było jednak doczekanie świtu, gdyż promienie słoneczne mogły całkowicie unicestwić demoniczne zjawy. Dlatego też mężczyźni, którzy nocą rozkopywali groby, by sprawdzić, czy zmarły nie złamał zabezpieczeń i nie powstał z martwych, często byli pod wpływem alkoholu. O wierzeniach związanych z demonami i sposobach radzenia sobie z nimi opowiedziała nam Oliwia Gemza z Muzeum Etnograficznego w Toruniu.