Ulica Przy Zamczysku w Bydgoszczy we wschodniej części Starego Miasta ciągnie się do Placu Kościeleckich, gdzie niegdyś – w miejscu kościoła - znajdował się zamek bydgoski. Stąd też nazwa ulicy.
Zamek ten został wybudowany prawdopodobnie za czasów Bolesława Chrobrego, a umocniony murami z pewnością za czasów Kazimierza Wielkiego, monarchy, dzięki któremu Gród nad Brdą otrzymał prawa miejskie.
Zamek oddzielony był od miasta wałem i fosą, która napełniona wodą otaczała wielką budowlę wokoło i łączyła się z Brdą. Wszystko to sprawiało, że gród – wizualnie – znajdował się na wyspie.
W 1655 roku zamek niemal doszczętnie zburzyli Szwedzi, a w 1895 roku ruiny po nim całkowicie usunęli Niemcy. To także oni za czasów zaborów (w ok. 1840 roku) zmienili nazwę ul. Żabiej – jednej z ważniejszych ulic dla dawnej Bydgoszczy – na Kirchenstraße (z niemieckiego: kościelna), a już wcześniej wytyczyli jej konkretne granice. Część ulicy, która nie przebiegała prosto do kościoła ewangelickiego, odłączono i nazwano Wallstraße – od 1920 roku – ulica Podwale.
Od 1920 roku, po odzyskaniu niepodległości, ul. Kirchenstraße zmieniono w ul. Kościelną, a w 1931 roku przekształcono w ul. Teofila Magdzińskiego. Jak pisał Zygmunt Malewski, autor książki „Objaśnienia Nazw, Ulic i Placów Miasta Bydgoszczy” z 1933 roku, stało się tak, ponieważ Magdziński zasłużył się jako poseł do sejmu pruskiego z miasta Bydgoszczy.
Dlaczego jednak wcześniej Magdzińskiego i Podwale tworzyły jedną ulicę o nazwie ul. Żabia? Tu znów wracamy do historii zamku, który znajdował się na dzisiejszym Placu Kościeleckich, a obecna ul. Magdzińskiego ciągnęła się wzdłuż fosy na Podwalu. W tym miejscu utworzyło się wylęgowisko żab, które każdej wiosny i lata dawały o sobie znać swoim śpiewem. Było głośno!
Ul. Teofila Magdzińskiego w Bydgoszczy, lata 30. XX wieku
i
Co ciekawe, jak możemy przeczytać w przedwojennym piśmie – ulica Żabia wcale nie zniknęła z mapy Bydgoszczy. Przesunięto ją!
- Ulica ta znajduje się obecnie (tekst z 1933 roku) daleko od śródmieścia, gdy tymczasem zapiski w księdze miejskiej z r. 1818 mówią, że Żabią ulicą nazywano ul. wiodącą wzdłuż wału i rowu pomiędzy zamkiem a miastem, którą również „Podwalem” nazywano – czytamy w książce „Objaśnienia Nazw, Ulic i Placów Miasta Bydgoszczy”.
Obecnie ulica Żabia to ulica nieutwardzona, biegnąca prostopadle do ul. Fordońskiej, mniej więcej na wysokości ul. Gajowej. Ulica ciągnie się aż do samej Brdy.
i
