Jak śnią niewidomi? „Przyśnili mu się rodzice. Wyglądali dokładnie tak, jak 8 lat temu”

Pani Julia pochodzi spod Bydgoszczy. Od kilkunastu lat mieszka jednak za granicą, a od 2016 roku jest nauczycielką w szkole integracyjnej w miejscowości Gravesend nieopodal Londynu. Od czterech lat pracuje z niewidomymi dziećmi. Wszystkie materiały i lekcje musi przekładać na język Braille’a, a także pomagać im w klasie podczas nauczania indywidualnego.

Jest niewidomy od ósmego roku życia. Czy miewa sny?

- Pracuję m.in. z chłopcem w wieku 15 lat. Jest on bardzo ciekawy świata. Utracił wzrok w wieku 8 lat i potrzebował dłuższego czasu, by nauczyć się funkcjonować w zupełnie nowych i trudnych warunkach. Mimo, że obecnie jest osobą niewidomą, doskonale sobie radzi i jest przy tym niezwykle wesołym i inteligentnym nastolatkiem – tłumaczy pani Julia.

Jak śnią osoby niewidome?

Wśród wielu pytań, jakie chłopcu zadają koledzy z klasy jest to – jak wyglądają jego sny. Czy widzi obrazy?

- Owszem. To jedyny sposób, w jaki może on pielęgnować swoje wspomnienia fotograficzne. Ostatnio przyśnili mu się rodzice. Wyglądali dokładnie tak, jak 8 lat temu, gdy zaczął tracić wzrok. Mózg ludzki jest w stanie sobie wyobrazić – postarzyć daną osobę, jednak nie dzieje się tak w snach – komentuje nauczycielka.

Twarze, które widzimy w snach musieliśmy widzieć już wcześniej!

Jak wskazywali już nie raz naukowcy – mózg ludzki w trakcie snu nie jest w stanie wykreować sobie nowej postaci. Widzimy te twarze, które już kiedyś widzieliśmy. Z pewnością nie raz miałeś sen, w którym pojawiła się zupełnie obca osoba. Uczeni twierdzą, że jej twarz nie jest wymysłem naszego mózgu, lecz – obrazem, który nasz mózg zarejestrował w trakcie dnia.

Może być to osoba, którą widzieliśmy na ulicy przez krótką chwilę, nawet wiele lat temu. Nasz umysł jest na tyle złożony, że zarejestrował jej twarz, a podczas snu – podsunął jej obraz.

W przypadku niewidomych, którzy utracili wzrok we wczesnym dzieciństwie, umysł będzie emitował obrazy, które zdążył zapamiętać w przeciągu kilku pierwszych lat życia. Co natomiast z niewidomymi, którzy urodzili się z niedziałającym zmysłem wzroku?

Jak śnią osoby niewidome od urodzenia?

- Osobom niewidomym najlepiej tłumaczyć wszystko przez dotyk. Kiedyś na lekcji przyrody musiałam wytłumaczyć uczniowi, że Ziemia jest okrągła i kręci się dookoła Słońca. Kształt kuli poznał dzięki piłce, którą miał w ręce. Inaczej nie byłby w stanie sobie wyobrazić planety. To samo z podkową. Znacznie trudniej jest z kolorami. Nie da się praktycznie ich opisać. Możemy powiedzieć, że kolor czerwony jest kolorem ciepłym, a zielony – chłodnym, jednak i z tymi wskazówkami trudno jest sobie taki kolor wyobrazić, jeśli go wcześniej nie widzieliśmy – komentuje pani Julia.

Wykreowany przez nasz umysł podczas snu świat bazuje na tym, co mieliśmy już okazję widzieć za dnia. Osoby niewidome od urodzenia, które nigdy nie miały okazji zobaczyć świata, kształtów czy kolorów, nie ujrzą ich również w śnie.

Niewidomy od urodzenia chłopiec potrafi wyczuć podczas snu smaki potraw

To oczywiście nie oznacza, że osoby te nie śnią wcale. Ich sny przypominają rzeczywistość, w której funkcjonują od urodzenia. Brak zmysłu wzroku sprawia, że niewidomi mają znacznie bardziej wyczulone zmysły słuchu, zapachu czy dotyku.

- Śnią im się zapachy i dźwięki. Nawet znam przypadek, że jednemu chłopcu przyśnił się konkretny smak. Takie sny potrafią być nawet bardziej emocjonalne niż te, które mamy my – dodaje pani Julia.

Naukowcy zwracają uwagę, że sny są odzwierciedleniem rzeczywistości. W każdym z nich znajdziemy odniesienia do naszego życia, a niemalże zawsze pojawi się w nich jakaś osoba z naszego otoczenia. Dokładnie to samo dotyczy niewidomych osób.