Magazyn „Wspólnota” opracował ranking podsumowujący wydatki inwestycyjne samorządów
Autorzy rankingu wzięli pod uwagę dane z lat 2020-2022. Zestawienia opracowali na podstawie wydatków inwestycyjnych samorządów per capita, czyli na głowę mieszkańca. Wyniki mogą zadziwiać:
- Dużym zaskoczeniem jest bardzo wysoka i najwyższa jak dotąd pozycja województwa kujawsko-pomorskiego.
- Region pokonali tylko dotychczasowi liderzy województwa zachodnio-pomorskie i warmińsko-mazurskie.
- Kiedy mówimy o rankingu miast wojewódzkich, bydgoszczanom miny rzedną.
- Toruń zajął w tym zestawieniu szóstą pozycję, a Bydgoszcz dopiero piętnastą.
Autorzy raportu zwracają uwagę na to, że poziom wydatków na inwestycje w samorządach - ogólnie rzecz ujmując - wzrósł i to znacznie, na co miała wpływ m.in. sytuacja polityczna w kraju.
Samorządy w Polsce wydają więcej na inwestycje. Skąd biorą pieniądze?
- Rok 2022 przyniósł wyraźny przełom – wydatki inwestycyjne wyraźnie wzrosły po kilku latach spadków i były niższe (licząc w cenach stałych) tylko od tych z 2018 r. - czytamy w raporcie. - Wzrost ten był najszybszy w gminach (ponad 25 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim), a najwolniejszy (poniżej 10 proc.) w miastach na prawach powiatu. Co warte zauważenia, wzrost ten nastąpił mimo trwającego już czwarty rok spadku wielkości wydatkowanych przez samorządy dotacji pochodzących z funduszy Unii Europejskiej. Nie ulega wątpliwości, że ten wzrost inwestycji wiązał się z bardzo hojnymi dotacjami z różnych funduszy rządowych (RFIL, Program Inwestycji Strategicznych). Odrębną sprawą (szeroko dyskutowaną przy innych okazjach) jest kwestia sposobu rozdziału tych środków, a także zagadnienie czy jest to najlepsze dla umacniania samorządności źródło finansowania inwestycji.
Jednak - jak podkreślają autorzy raportu - wpływ na wzrost wartości realizowanych projektów nie podlega dyskusji.
W tych województwach wydaje się na inwestycje najwięcej pieniędzy. Pierwszy raz w historii na podium jest kujawsko-pomorskie
- Po latach wyrównanej walki województwo zachodniopomorskie wskoczyło na pierwsze miejsce w rankingu wydatków inwestycyjnych. Tym samym zdetronizowało wieloletniego lidera – podlaskie, które nadal stoi wysoko w klasyfikacji. Warmińsko-mazurskie obroniło pozycję. Lekcję z inwestowania odrobiło woj. kujawsko-pomorskie osiągając historycznie najwyższe, trzecie miejsce - tak autorzy raportu komentują skok na podium województwa kujawsko-pomorskiego, które lata całe pozostawało w tyle.
Kujawsko-pomorskie umie wydawać kasę na inwestycje. Na co szły pieniądze od 2020 roku?
Miarą porównawczą były średnie wydatki majątkowe per capita 2020-2022. W Zachodniopomorskiem wynosiły 302,56 zł, w woj. warmińsko-mazurskim - 260,75 zł, a w kujawsko-pomorskim - 250,95 zł. To ostatnie zrobiło duży skok. W zestawieniu obejmującym lata 2017-2019 zajęło 14 miejsce, w następnym - 13, w poprzednim rankingu było na 10 pozycji. Autorzy zapytali Piotra Całbeckiego, marszałka województwa kujawsko-pomorskiego, o to, na co konkretnie ostatnio szły pieniądze. Chwali się, że samorząd wspiera przedsiębiorców (m.in. udzielając pożyczek i poręczeń kredytowych). Co jeszcze?
- Zbudowaliśmy lub przebudowaliśmy 334 km dróg, w tym 231 km rowerowych, do szpitali trafił sprzęt za 153 mln zł, nakłady na nową aparaturę naukowo-badawczą dla laboratoriów wdrożeniowych wyniosły 140 mln zł. Zadbaliśmy o środowisko – szacujemy, że o 114,3 tys. ton równoważnika CO₂ spadnie roczna emisja gazów cieplarnianych w związku z inwestycjami proekologicznymi, a o 15 tys. ton w efekcie modernizacji systemów publicznego transportu pasażerskiego - odpowiada Piotr Całbecki.
Wiemy, ile władze Bydgoszczy wydały na inwestycje w przeliczeniu na mieszkańca
Zwłaszcza bydgoszczanie zwracają często uwagę, że inwestycje w regionie nie są rozłożone równomiernie, sugerując, że w Toruniu dzieje się więcej (choć oczywiście nie tylko od urzędu marszałkowskiego to zależy). Zestawienie miast wojewódzkich zdaje się to potwierdzać. Toruń załapał się na miejsce w pierwszej dziesiątce. Zajął szóstą pozycję z wynikiem 2070,24 zł (średnie wydatki majątkowe per capita 2020-2022). Poprawił swój wynik z poprzedniego raportu o dwa oczka (jeśli wziąć pod uwagę tylko budżet miasta, bez wyników spółek komunalnych - zajmuje 10 miejsce). Na podium w tej kategorii są kolejno Opole, Szczecin i Kraków. Gdzie w tym wszystkim Bydgoszcz? Zajęła 15 miejsce (z wynikiem 1329,33 zł) przy uwzględnieniu spółek komunalnych i 16, jeśli wyniki spółek odrzucimy. To spadek, bo od 2017 do 2021 r. zajmowała konsekwentnie 12 miejsce.
W Bydgoszczy na inwestycję poszło o ok. 700 zł mniej w przeliczeniu na głowę mieszkańca niż w Toruniu. Jak jest w innych miastach kujawsko-pomorskiego?
- Wśród 48 miast na prawach powiatu pierwszy z woj. kujawsko-pomorskiego jest Włocławek - na miejscu 11. Grudziądz jest na 22 pozycji.
- W kategorii powiaty jest 314 pozycji. Bydgoski znalazł się na miejscu 232, a toruński 58.
- Wśród miast powiatowych najwyżej z woj. kujawsko-pomorksiego jest Mogilno (57 na 257 pozycji).
