Dni będą coraz dłuższe! Ta data to przełom w kalendarzu. Wszystko przez to, że rok nie trwa dokładnie 365 dni

Za miesiąc dzień będzie dłuższy o ponad godzinę. Wszystko zacznie się już 21 grudnia

Jak wiemy, rok kalendarzowy nie trwa dokładnie 365 dni. Taka liczba została przyjęta umownie. W rzeczywistości Ziemia wykonuje pełen obieg wokół Słońca w ciągu 365 dni, 5 godzin i około 49 minut. To sprawia, że co około cztery lata do kalendarza trzeba dodać jeden dodatkowy dzień, ponieważ niepełne 6 godzin pomnożone przez cztery daje niemal 24 godziny.

Właśnie dlatego co cztery lata mamy tak zwany rok przestępny, który pozwala wyrównać tę różnicę. W przeciwnym razie kalendarz stopniowo „rozjeżdżałby się” z porami roku. Po 8 latach mielibyśmy różnicę dwóch dni, a po 16 latach – już czterech. W następnym stuleciu zima zaczynałaby się niemal miesiąc później, a wiosna nadchodziłaby dopiero w kwietniu. Z kolei za 200 lat wszystko całkowicie by się rozsypało: pierwszy śnieg mógłby spaść dopiero wiosną, a letnie upały zaczynałyby się jesienią.

Najkrótszy dzień w roku nie zawsze wypada 21 grudnia. Powód jest jeden

Najkrótszy dzień w roku występuje tylko raz i przypada w grudniu, choć jego dokładna data nie jest stała. Wynika to z tego samego powodu, dla którego mamy rok przestępny. Rok kalendarzowy nie trwa bowiem dokładnie 365 dni, lecz 365 dni, 5 godzin i 49 minut.

W tym roku przesilenie zimowe przypada na 21 grudnia – tak samo jak w 2024 roku. Z kolei w 2023 roku miało ono miejsce 22 grudnia, natomiast w latach 2021 i 2022 również przypadało na 21 grudnia.W tym roku najkrótszy dzień będzie trwał średnio około 7 godzin i 40 minut, w zależności od miejsca zamieszkania. Noc natomiast potrwa ponad 16 godzin. Od tego momentu dni zaczną się stopniowo wydłużać, ponieważ Słońce będzie wschodzić coraz wcześniej, a zachodzić coraz później.

Najpierw sekundy, po tygodniu już minuty. Tempo, w jakim wydłuża się dzień, zaskakuje

Dla przykładu w Bydgoszczy 21 grudnia Słońce wzejdzie o godzinie 8:00:12, a zajdzie o 15:32:34. Dzień potrwa wówczas 7 godzin, 32 minuty i 22 sekundy. Już następnego dnia, 22 grudnia, zachód Słońca nastąpi o 15:33:06, co oznacza, że w ciągu jednej doby dzień wydłuży się o około 40 sekund.

Tydzień później, 29 grudnia, zachód Słońca przypadnie na godzinę 15:38:31, a dzień będzie trwał 7 godzin, 36 minut i 23 sekundy, czyli prawie o 4 minuty dłużej niż tydzień wcześniej. Z kolei miesiąc później, 29 stycznia, Słońce będzie wschodzić już nie po godzinie ósmej, a po godzinie siódmej. Dokładnie o 7:35:39. Zachodzić będzie natomiast o 16:26:41. Dzień potrwa wówczas 8 godzin, 51 minut i 2 sekundy. W ciągu jednego miesiąca dzień wydłuży się więc o ponad godzinę.

Dla pradawnych Słowian to była magia. Tak tłumaczyli sobie to, co dzieje się z dniem

Długość nasłonecznienia będzie wydłużać się każdego dnia aż do nocy z 21 na 22 czerwca, kiedy nastąpi tak zwane przesilenie letnie. Wówczas sytuacja się odwróci. Z każdą kolejną dobą dzień zacznie się stopniowo skracać. Proces ten potrwa aż do grudnia 2026 roku, gdy będzie miało miejsce kolejne przesilenie zimowe.

Warto zauważyć, że proces ten znany jest ludzkości od tysięcy lat. Nasi pradawni przodkowie obserwowali stopniowe skracanie i wydłużanie się dnia na długo przed Kopernikiem, który przekazał społeczeństwu przełomową wiedzę o tym, że Ziemia krąży wokół Słońca. Pradawni Słowianie potrafili obliczyć, kiedy nastąpi przesilenie letnie i zimowe i otaczali te dni szczególną czcią. Musieli sobie jakoś usprawiedliwić te dwa zjawiska nadprzyrodzonymi mocami.

Zwycięstwo światła nad ciemnością. Wyjaśniamy, jak słowiańskie święto dało początek Bożemu Narodzeniu

W tradycji słowiańskiej przesilenie zimowe było radosnym świętem ku czci „odradzającego się” Słońca, symbolizującym zwycięstwo światła nad ciemnością. Obchodzono wówczas tzw. Szczodre Gody, znane również jako Szczodruszka.

W późniejszych czasach, gdy obowiązywał kalendarz juliański, datę przesilenia przesunięto symbolicznie na 25 grudnia, dzięki czemu święto Szczodrych Godów zyskało stałe miejsce w kalendarzu. To właśnie tę datę przejęli chrześcijanie, ustanawiając ją umownie jako dzień Narodzenia Chrystusa.

Noc Świętojańska i Noc Kupały. Oto jak Słowianie świętowali przesilenie letnie

Z kolei najkrótsza noc w roku, po której dni zaczynają się skracać, była w dawnych pogańskich tradycjach znana jako Noc Kupały – słowiańskie święto związane z letnim przesileniem Słońca. W języku angielskim funkcjonuje ono pod nazwą Midsummer. Podobnie jak w przypadku przesilenia zimowego, również to święto zostało zaadaptowane przez chrześcijaństwo. Noc Kupały stała się wigilią św. Jana, znaną także jako Noc Świętojańska.