Góra Świętego Wawrzyńca w Kujawsko-Pomorskiem. To wzgórze skrywa początki Polski

2025-11-12 15:03

Trzy kilometry od Chełmna kryje się miejsce, gdzie historia splata się z legendą. Góra Świętego Wawrzyńca w Kałdusie niedaleko Chełmna (województwo kujawsko-pomorskie) to niepozorne wzgórze, które przed tysiącem lat tętniło życiem jednego z najważniejszych grodów wczesnopiastowskiej Polski. Dziś przyciąga turystów nie tylko historią, ale też przyrodą i niezwykłymi widokami.

Góra Świętego Wawrzyńca w Kujawsko-Pomorskiem. To wzgórze skrywa początki Polski

i

Autor: Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu/ Materiały prasowe
  • Góra św. Wawrzyńca jest rezerwatem przyrody z unikalną roślinnością stepową.
  • Na miejscu znajduje się punkt widokowy na Dolinę Wisły.
  • Wstęp jest bezpłatny, a teren dostępny przez cały rok.

Wzgórze, na którym rodziła się Polska

Góra Świętego Wawrzyńca to sztucznie usypane wzgórze położone w Kałdusie, zaledwie kilka minut drogi od Chełmna. Choć dziś jest spokojnym miejscem spacerów, we wczesnym średniowieczu stanowiła serce potężnego grodu – jednego z najważniejszych ośrodków na wschodnim Pomorzu, obok Gdańska.

To właśnie tutaj, w X i XI wieku, rozwijało się centrum władzy i chrześcijańskiej misji na północnych rubieżach państwa Piastów. Z rozkazu Bolesława Chrobrego lub jego syna Mieszka II rozpoczęto tu budowę monumentalnego kościoła w stylu romańskim – jednej z pierwszych świątyń tego typu na ziemiach polskich. Choć budowy nigdy nie ukończono, jej pozostałości można zobaczyć do dziś.

Od potęgi po zapomnienie

Kałdus był w swoim czasie tętniącym życiem ośrodkiem handlu i rzemiosła. Leżał przy ważnych szlakach kupieckich – bursztynowym i solnym – które łączyły Pomorze z Rusią i Skandynawią. Do grodu ściągali rzemieślnicy, wojowie i kupcy z całej Europy.

Złoty czas osady zakończyły dramatyczne wydarzenia XI wieku – tzw. reakcja pogańska – a później najazdy pruskie. Zniszczony gród opustoszał, a życie przeniosło się do nowego Chełmna, które do dziś zachwyca średniowiecznym klimatem.

Góra Św. Wawrzyńca dziś – rezerwat i punkt widokowy

Dzisiaj Góra św. Wawrzyńca to nie tylko zabytek archeologiczny, ale też rezerwat przyrody. Teren porasta roślinność stepowa – unikalna w tej części Polski – w tym chroniona ostnica Jana. Spacer po wzniesieniu to połączenie lekcji historii z obcowaniem z naturą.

Z punktu widokowego na krawędzi doliny Wisły roztacza się przepiękna panorama okolicy. To ulubione miejsce wycieczek mieszkańców Chełmna i wszystkich, którzy chcą zobaczyć kawałek prawdziwej historii w sercu przyrody.

Dlaczego warto tu przyjechać?

Jeśli szukasz miejsca, w którym można odpocząć od zgiełku, a przy okazji dotknąć korzeni polskiej państwowości – Kałdus i Góra św. Wawrzyńca to idealny cel.Zobacz pozostałości romańskiej bazyliki, wały dawnego grodziska, odkryte cmentarzyska i poczuj atmosferę miejsca, gdzie tysiąc lat temu rodziła się historia.

To doskonały pomysł na jednodniową wycieczkę z Chełmna, Bydgoszczy czy Torunia – szczególnie dla tych, którzy lubią, gdy przygoda łączy się z nauką.

Tu historia spotyka się z naturą. Jesienne uroki Kanału Bydgoskiego
Quiz ortograficzny: RZ czy Ż? Jak napiszesz ten wyraz?
Pytanie 1 z 10
RZ czy Ż? Jak napiszesz ten wyraz?