Jak nie wolno się zwracać do osób starszych? Te błędy popełnia wielu. Bydgoski MOPS radzi

Dyskryminacja osób starszych i jej skutki

Dyskryminacja osób starszych, to uprzedzenia, negatywne stereotypy i niesprawiedliwe traktowanie osób w podeszłym wieku na podstawie ich wieku. Może przybierać różne formy m.in. językowe i społeczne.

Używanie zwrotó w stylu „niech poda rączkę” sugerują, że osoby starsze są bezradne i infantylizują je, odbierając im autonomię. To zjawisko nazywane jest dziadurzeniem.

To z kolei może prowadzić do poczucia izolacji, niskiej samooceny, depresji, a także ograniczać dostęp do zasobów, które mogłyby poprawić jakość ich życia. Uprzedzenia wobec seniorów wpływają też na obniżenie ich aktywności społecznej, pogłębiając stereotypy na temat nieprzydatności osób starszych.

Nowa kampania bydgoskiego MOPSu

Każdego roku, w październiku i listopadzie, obchodzimy Dni Seniora. W tym roku Dział Wsparcia Rodziny Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bydgoszczy zwraca uwagę na problem dyskryminacji seniorów poprzez język, czyli zjawisko "dziadurzenia", które narusza ich prawo do godności.

- Planujemy przeprowadzić kampanię profilaktyczno - edukacyjną, której celem jest podniesienie świadomości społeczeństwa Bydgoszczy w zakresie kształtowania społecznego postrzegania osób starszych i motywowania do podejmowania wszelkich działań mających na celu zapewnienie im godnego życia – mówi Marta Frankowska, rzeczniczka MOPS w Bydgoszczy.

W ramach kampanii powstały plakaty, które informują nas jak nie dyskryminować osób starszych przez język. W dniach: 21 – 27 października 2024 roku plakaty będzie można zobaczyć na cyfrowych tablicach informacji pasażerskiej na przystankach komunikacji miejskiej w Bydgoszczy. Informacyjne plakaty trafią też do działów pomocy środowiskowej MOPS i wybranych placówek ochrony zdrowia.

Czym jest „dziadurzenie”?

W 2020 roku Rzecznik Praw Obywatelskich ogłosił konkurs na polski odpowiednik terminu "elderspeak". W wyniku tego do codziennego języka weszły nowe wyrażenia – „dziadurzenie” (sposób komunikacji z osobami starszymi, często używający protekcjonalnego tonu lub mówienie jak do dziecka, stosowany zarówno przez młodszych, jak i starszych) oraz „gerontomowa” (termin używany w języku naukowym).

Jak wiele osób starszych doświadczyło „dziadurzenia”?

W 2023 roku przeprowadzono badania w dwóch województwach, które wykazały, że 82,3% osób powyżej 60. roku życia zetknęło się z dziadurzeniem, a 55% osobiście doświadczyło tego zjawiska. Najczęściej dotyka ono osoby starsze, szczególnie po 73. roku życia.

Dziadurzenie jest zjawiskiem powszechnym – występuje w domach, szpitalach, placówkach opiekuńczych, urzędach, a także na ulicach.