Matura z języka polskiego 2024. Co było na maturze? Omawiamy, jakie pytania pojawiły się w arkuszu

Matura 2024 - język polski. Arkusze CKE Formuła 2023

Matura 2024 - język polski. Arkusze CKE Formuła 2015

We wtorek, 7 maja maturzyści musieli zmierzyć się z pierwszym z egzaminów maturalnych tj. z j. polskiego. Mieli 240 minut na odpowiedzi na pytania dotyczące zawartych w arkuszu tekstów (otwarte, a także prawda/fałsz) i napisanie wypracowania na min 300 wyrazów na jeden z dwóch poniższych tematów:

• Bunt i konsekwencje dla człowieka
• Jak relacja z drugą osobą kształtuje człowieka?

W przypadku obu prac należy odwołać się do jednej z lektur obowiązkowych wymienionych na poprzednich stronach arkusza egzaminacyjnego. Wśród obowiązkowych tekstów, w arkuszu znalazły się m.in. fragmenty Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, Dziadów cz. III, Pieśni o Rolandzie czy Potopu autorstwa Henryka Sienkiewicza.

Maturzysta miał również obowiązek odwołać się w pracy do innego utworu literackiego, przy czym – jak zaznaczono – mógł być to także utwór poetycki, a także do wybranych kontekstów.

Jakie inne zadania znalazły się w arkuszu? Arkusz rozpoczął się od tekstów Ryszarda Lueckiego i Hanny Gadomskiej. Maturzysta należał stwierdzić czy wymienione zdania są poprawne czy nie:

• W każdym z tekstów omówiono zagadnienie czasu zarówno z perspektywy dzieci, jak i z perspektywy dorosłych.
• Z każdego tekstu wynika, że współcześnie ludzie stosują dokładniejsze miary czasu niż dawniej.

Dwa kolejne zdania dotyczyły natomiast ostatniego akapitu tekstu Gadomskiej:

• Funkcję impresywną potwierdza obecność powtarzających się czasowników w pierwszej osobie liczby mnogiej.
• W ostatnim akapicie wykorzystano tylko wypowiedzenia złożone.

Na podstawie tekstu Lueckiego maturzysta musiał wyjaśnić również, na czym polegał paradoks ludzkich starań o spowolnienie upływu czasu, a następnie, wymienić z tekstu Gadomskiej dwa uwarunkowania wpływające na sposób postrzegania czasu przez człowieka. Na podstawie obu tekstu należało też napisać notatkę syntetyzującą (60-90 wyrazów) na temat „człowiek wobec upływu czasu”.

W arkuszu znalazł się także Tren X Jana Kochanowskiego oraz do fragment Mitologii Jana Parandowskiego. Maturzysta musiał odpowiedzieć, czy postawa podmiotu lirycznego w trenie jest podobna do postawy Demeter.

Pojawiły się także zadania typu prawda/fałsz na podstawie fragmentu Pieśni o Rolandzie, Pana Tadeusza czy Potopu Henryka Sienkiewicza.

1) Pytania prawda/fałsz do Pieśni o Rolandzie:

• We fragmencie zachowanie Rolanda przedstawiono zgodnie ze średniowiecznym wzorcem ascety.
• W opisie śmierci Rolanda widoczne są elementy symboliki religijnej.

2) Pytania prawda/fałsz do fragmentu Pana Tadeusza:

• Porównania zastosowane w tekście wpływają na plastyczność opisu.
• Hiperbole użyte we fragmencie dynamizują tekst.

3) Pytania prawda/fałsz do fragmentu Potopu:

• Wyszarpywanie poduszki spod głowy konającego jest metaforą patriotycznej postawy tych, którzy chcą sprzeciwić się szwedzkim najeźdźcom.
• Rozdzieranie czerwonego sukna to metafora dążeń magnatów oraz zewnętrznych wrogów, którzy chcą wykorzystać sytuację Rzeczypospolitej dla własnych korzyści.

Maturzyści muszą również wyjaśnić na czym polega koncept w wierszu Niestatek autorstwa Jana Andrzeja Morsztyna, a także na podstawie fragmentu tekstu Bogusława Doparta wykazać, że Dziady cz. III to utwór o charakterze profetycznym.

Na podstawie zawartego w arkuszu fragmentu „Zdążyć przed Panem Bogiem”, a także całego reportażu Hanny Krall należało ponadto wyjaśnić, jaką rolę w powojennym życiu Marka Edelmana odgrywała pamięć o wydarzeniach Umschlagplatzu.

Z kolei w innych zadaniach trzeba było wyjaśnić sens elementów graficznych znajdujących się na plakacie przedstawienia "Kordian" będącego adaptacją dramatu J. Słowackiego czy symbolikę złotego Rogu w Weselu Stanisława Wyspiańskiego.