Matura z języka polskiego 2025. Co było na egzaminie? Omawiamy tematy rozprawek. Tych motywów powinni użyć maturzyści

Matura z języka polskiego 2025

W poniedziałek, 5 maja, uczniowie ostatnich klas szkół średnich w całej Polsce rozpoczęli zmagania z egzaminem maturalnym 2025. Na początek – język polski. Egzamin podzielony został na dwie części: „Język polski w użyciu” oraz wypracowanie.

W pierwszej części uczniowie zmierzyli się z zadaniami sprawdzającymi czytanie ze zrozumieniem, pisaniem notatki syntetyzującej, zagadnieniami językowymi oraz testem historycznoliterackim. Druga część to rozbudowana praca pisemna, za którą można zdobyć aż 35 z 60 możliwych punktów.

W tym miejscu publikujemy arkusz maturalny CKE. Poniżej przyjrzymy się wybranym zadaniom i omówimy je.

Wśród tematów dłuższego wypracowania w tym roku znalazły się: „Źródło nadziei w czasach trudnych dla człowieka” oraz „Jak błędna ocena sytuacji wpływa na życie człowieka?”.

Źródło nadziei w czasach trudnych dla człowieka

W przypadku pierwszego tematu maturzyści mogli sięgnąć m.in. po Dziady cz. III Adama Mickiewicza, gdzie nadzieja wiąże się z mesjanizmem – wizją Polski jako narodu cierpiącego niczym Chrystus, który po latach niewoli ma się odrodzić i przynieść wolność innym. Symbolicznym wyrazem tej nadziei jest widzenie Księdza Piotra, który dostrzega przyszłe zmartwychwstanie ojczyzny i postać „czterdzieści i cztery” – wybawiciela narodu.

Dobrym przykładem jest też Inny świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Mimo beznadziei łagrów, więźniowie kurczowo trzymali się nadziei – na list od bliskich, widzenie w domu swidanij czy powrót do wolności. Bez niej szybko ulegali złagrowaniu, tracąc człowieczeństwo.

Jak błędna ocena sytuacji wpływa na życie człowieka?

Decydując się na drugi temat wypracowania, maturzyści mogli odwołać się do Makbeta Williama Szekspira, gdzie błędna interpretacja rzeczywistości – zwłaszcza przepowiedni wiedźm – odgrywa kluczową rolę w tragicznych losach bohatera. Początkowo sceptyczny wobec ich słów, Makbet stopniowo zaczyna wierzyć, że jego przeznaczenie zostało przesądzone. To przekonanie popycha go do kolejnych zbrodni i pogrąża w paranoi. W efekcie traci wszystko – spokój, miłość żony, a także życie. Zostaje zabity przez Macduffa, który – wbrew jego oczekiwaniom – nie podlegał przepowiedniom.

Również Stanisław Wokulski z powieści Bolesława Prusa „Lalka” błędnie ocenił sytuację. Miał nadzieję na spełnienie swych pragnień w relacji z Izabelą Łęcką. Rzeczywistość okazała się jednak inna i doprowadziła do załamania emocjonalnego bohatera.

Dobrym przykładem pasującym do drugiego tematu jest również Król Edyp Sofoklesa. Choć nie jest to lektura obowiązkowa, idealnie pasuje do omawianego problemu i warto ją wykorzystać w pracy. Tytułowy bohater to klasyczna postać tragiczna, której losy naznaczone są błędnymi decyzjami, wynikającymi z niewiedzy o własnym pochodzeniu. Dzięki świadomości swojego pochodzenia mógłby nie dotrzeć do Teb i nie sprowokować realizacji fatum, ciążącego na rodzice Labdakidów. Gdyby Edyp znał prawdę o swoich biologicznych rodzicach, być może mógłby uniknąć wielu dramatycznych wydarzeń – nie zabiłby ojca, nie poślubiłby własnej matki i nie wpadłby w pułapkę przeznaczenia.

Lektury na maturze z języka polskiego 2025

Zgodnie z obowiązującą podstawą programową, uczniowie przystępujący do matury z języka polskiego na poziomie podstawowym muszą znać około 30 lektur. Znajomość niektórych z nich obowiązkowa jest w całości. W przypadku innych - we fragmentach. W przypadku egzaminu ustnego przygotowano oficjalny zestaw pytań, z których najwięcej odnosi się do Lalki oraz Dziadów cz. III.

Od 2023 roku obowiązuje nowa formuła matury pisemnej z języka polskiego. Teksty kultury z listy lektur pojawiają się w części testowej - „Język polski w użyciu” . Zatomiast podczas pisania wypracowania maturzysta wybiera temat, który powiązany jest z jedną z obowiązkowych lektur.

W swoich pracach maturzyści muszą odwołać się do tej lektury, do innego utworu literackiego (np. poezji), a także wskazać wybrane konteksty.