Tegoroczna waloryzacja wyniosła 5,5%, a prognozy na 2026 rok przewidują wzrost świadczeń o 4,9%
Najniższa emerytura w Polsce od 1 marca 2025 roku wynosi 1878,91 zł brutto, co po odliczeniu podatków daje 1709,81 zł na rękę. Tegoroczna waloryzacja świadczeń wyniosła 5,5%, czyli mniej, niż pierwotnie zakładano.
W marcu 2026 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych ponownie przeprowadzi coroczną waloryzację emerytur i rent. Choć do tego momentu pozostało jeszcze kilka miesięcy, pojawiają się już pierwsze prognozy dotyczące wzrostu świadczeń. Według zapowiedzi rządu, w przyszłym roku emerytury mogą wzrosnąć o 4,9%, co oznacza, że minimalna emerytura wyniesie 1970,60 zł brutto. Na realizację tych podwyżek rząd zabezpieczył w budżecie około 22 miliardów złotych.
Wskaźnik waloryzacji emerytur na 2026 rok poznamy na początku roku
Dokładny wskaźnik waloryzacji poznamy dopiero na początku 2026 roku, gdy jego wartość oficjalnie ogłosi Główny Urząd Statystyczny. Następnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadzi szczegółowe przeliczenia i opublikuje nowe wysokości świadczeń. Jeśli prognozy się potwierdzą i waloryzacja wyniesie około 4,9%, seniorzy z emeryturą minimalną otrzymają „na rękę” 1793,59 zł, czyli o 83,78 zł więcej miesięcznie. W skali roku oznacza to wzrost dochodu emeryta o około 1005 zł netto.
Senior, który dotychczas pobierał emeryturę w wysokości 2900 zł brutto, po waloryzacji może otrzymywać 3042,10 zł brutto. To oznacza dodatkowe 1705,20 zł brutto rocznie. Warto jednak pamiętać, że taki wzrost świadczenia może wpłynąć na wysokość przyszłorocznej czternastej emerytury – po przekroczeniu progu 2900 zł brutto świadczenie to zostanie odpowiednio pomniejszone.
Wyższe świadczenia mogą wpłynąć na wysokość czternastej emerytury
Czternasta emerytura to jednorazowe, coroczne świadczenie dodatkowe. Jej wysokość odpowiada kwocie minimalnej emerytury, co oznacza, że w 2026 roku może wynieść 1970,60 zł brutto.
- Zgodnie z obowiązującymi przepisami maksymalna wysokość czternastej emerytury jest równa minimalnej gwarantowanej emeryturze. W 2025 roku wynosiła ona 1878,91 zł brutto. To, ile będzie wynosić w 2026 roku, będzie wiadomo po ogłoszeniu wskaźnika waloryzacji. Rada Ministrów ma jednak prawo – w drodze rozporządzenia – ustalić wyższą kwotę czternastki niż minimalna emerytura, biorąc pod uwagę sytuację społeczno-gospodarczą oraz stan finansów publicznych – informuje naszą redakcję Krystyna Michałek, rzecznik prasowy Kujawsko-Pomorskiego oddziału ZUS.
Pełną kwotę otrzymują osoby z emeryturą do 2900 zł brutto, powyżej tej kwoty obowiązuje zasada "złotówka za złotówkę"
W przeciwieństwie do trzynastki, czternasta emerytura nie przysługuje wszystkim seniorom. Pełną kwotę otrzymują jedynie osoby, których podstawowe świadczenie (emerytura lub renta) nie przekracza 2900 zł brutto. Dla emerytów z wyższymi świadczeniami – do 4728,91 zł brutto – obowiązuje zasada „złotówka za złotówkę”, czyli czternastka jest pomniejszana o kwotę przekroczenia progu.
Przykładowo, osoba pobierająca 3500 zł brutto emerytury otrzymała czternastkę niższą o 600 zł, czyli 1278,91 zł brutto (na 2025 rok). Seniorzy, których emerytura lub renta przekracza 4728,91 zł brutto, nie są uprawnieni do otrzymania tego świadczenia.
Seniorzy z emeryturami między 2765 a 2900 zł brutto mogą otrzymać pomniejszoną czternastkę
Oznacza to, że seniorzy pobierający obecnie emerytury w wysokości od 2765 do 2900 zł brutto, którzy w tym roku otrzymali pełną czternastkę, w przyszłym roku mogą już jej nie dostać w całości. Po waloryzacji świadczenia przekroczą bowiem próg 2900 zł brutto.
Przykładowo, emeryt z obecnym świadczeniem 2765 zł w 2026 roku otrzyma ponad 2900 zł brutto, a osoba pobierająca 2800 zł – już 2937,20 zł brutto. Z kolei senior z emeryturą 2900 zł po waloryzacji będzie otrzymywał 3042,10 zł brutto. Wszystkie te kwoty przekraczają ustalony limit, dlatego czternasta emerytura zostanie odpowiednio pomniejszona.
Zatem, senior, który w tym roku pobiera emeryturę w wysokości 2900 zł brutto, w przyszłym roku otrzyma czternastkę pomniejszoną o 142,10 zł. Oznacza to, że zamiast 1970,60 zł, jego dodatkowe świadczenie wyniesie 1828,50 zł brutto.
Seniorzy z wyższymi świadczeniami mogą stracić prawo do tego dodatku
Osoby z jeszcze wyższymi emeryturami, które już w poprzednich latach otrzymywały pomniejszoną czternastkę, w 2026 roku mogą spodziewać się jeszcze większych potrąceń. Część seniorów natomiast straci prawo do tego dodatku całkowicie, ponieważ podwyżka ich świadczenia po waloryzacji przekroczy próg uprawniający do wypłaty czternastej emerytury. Zatem kwota o którą podniesiona zostanie ich emerytura wyzeruje stawkę świadczenia, jaka im pozostała.
Próg 2900 zł brutto dla czternastej emerytury nie jest waloryzowany, przez co coraz więcej seniorów traci prawo do świadczenia
Jak przypomina Gazeta Pomorska, próg 2900 zł brutto, od którego działa zasada „złotówka za złotówkę”, nie jest corocznie waloryzowany. Oznacza to, że wraz ze wzrostem emerytur coraz więcej seniorów przekracza granicę uprawniającą do otrzymania czternastki. Tylko w 2025 roku z tego powodu świadczenie straciło około 300 tysięcy osób, a w 2026 roku liczba ta ponownie wzrośnie.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało, że nie planuje podniesienia progu dochodowego dla czternastej emerytury, co wywołuje głosy krytyki dotyczące braku sprawiedliwości w systemie. Dodatkowo przesunięto w czasie wprowadzenie bonu senioralnego – świadczenie ma objąć dopiero osoby po 80. roku życia, a jego uruchomienie zaplanowano na koniec 2028 roku.
