- W Polsce darowizny, w tym od rodziców, podlegają opodatkowaniu, a nowe limity zaczną obowiązywać od 2025 roku.
- Wysokość podatku zależy od stopnia pokrewieństwa z darczyńcą, a istnieją trzy grupy podatkowe.
- Istnieje możliwość uniknięcia podatku od darowizn w tzw. grupie zerowej, ale wymaga to spełnienia określonych warunków.
- Sprawdź, jak prawidłowo rozliczyć darowiznę i uniknąć problemów z urzędem skarbowym, poznając szczegółowe zasady i stawki podatkowe.
Podatek od spadków i darowizn. Czy od pieniędzy od rodziców trzeba odprowadzić podatek?
W Polsce istnieje wiele rodzajów podatków, o których większość osób nawet nie słyszała. Oczywistością są już opłaty takie jak podatek od nieruchomości czy tzw. podatek od deszczu. A jak wygląda kwestia darowizn? Otóż, również w przypadku przekazania komuś większej kwoty pieniędzy, konieczne jest uregulowanie należności wobec fiskusa.
Warto w tym miejscu zadać pytanie: czy obowiązek zapłaty podatku dotyczy także pieniędzy otrzymanych od rodziców lub dziadków? Sprawą tą parę lat temu zajął się już Naczelny Sąd Administracyjny. A co w przypadku spadku? Kiedy urząd skarbowy sprawdza jego wartość i w jaki sposób to robi? Wyjaśniamy!
Zgodnie z uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego, środki przekazywane w gotówce również podlegają podatkowi od darowizny – nawet wtedy, gdy obdarowany zdeponuje je później na własnym koncie bankowym. W takiej sytuacji również trzeba liczyć się z podatkiem od darowizn, chyba że zostaną spełnione określone warunki, o których wspomnimy za moment.
Darowizny i podatki w 2025 roku. Ile wynoszą nowe limity i kto musi zapłacić fiskusowi?
Od 2025 roku obowiązują nowe progi opodatkowania darowizn. Fiskus zwraca szczególną uwagę na kwoty przekazywane w gotówce i na konto, a wysokość podatku zależy od stopnia pokrewieństwa z darczyńcą. Sprawdzamy, jakie limity obowiązują, kto może liczyć na zwolnienia i jak rozliczyć darowiznę w 2025 roku.
Podatek od darowizny. Limity w 2025 roku
Od 1 stycznia 2025 roku opodatkowaniu podlega nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od jednego darczyńcy, jeśli ich wartość przekroczy:
- 36 120 zł – dla osób z I grupy podatkowej (wcześniej 10 434 zł),
- 27 090 zł – dla osób z II grupy podatkowej (wcześniej 7 878 zł),
- 5 733 zł – dla osób z III grupy podatkowej (wcześniej 5 308 zł).
Limity te zostały wprowadzone już 1 lipca 2023 roku na mocy nowelizacji (Dz.U. 2023 poz. 1059), ale w 2025 r. nadal obowiązują w tej samej wysokości.
Podatek od spadku i darowizny. Są trzy grupy podatkowe. Sprawdź, do której należysz
- Grupa I: najbliższa rodzina, małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie.
- Grupa II: dalsza rodzina, m.in. dzieci rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, małżonkowie rodzeństwa czy pasierbów.
- Grupa III: pozostałe osoby (np. znajomi, sąsiedzi, współpracownicy), w tym osoby obce.
Wysokość podatku i limitów zwolnienia zależy właśnie od przynależności do jednej z tych grup.
Darowizna od znajomego i osób obcych: prezenty ślubne i zbiórki. Kiedy trzeba zgłosić darowiznę?
W przypadku osób niespokrewnionych (grupa III) opodatkowaniu podlega suma darowizn otrzymanych od jednego darczyńcy w ciągu pięciu lat.
- Jeśli kwota nie przekroczy 5 733 zł, podatnik nie musi zgłaszać darowizny ani płacić podatku.
- Jeżeli jednak limit zostanie przekroczony, trzeba w ciągu 1 miesiąca zgłosić darowiznę na formularzu SD-Z2 i zapłacić podatek od nadwyżki.
Co ważne – nie sumuje się darowizn otrzymanych od wielu osób. Dlatego np. zbiórka internetowa od setek darczyńców nie podlega opodatkowaniu, o ile pojedyncze wpłaty nie przekraczają ustawowego limitu. Jeśli jednak jedna osoba przekaże nam kwotę powyżej 5 733 zł – będziemy musieli się z takiej darowizny rozliczyć.
Kolejnym przykładem jest wesele. Para młoda otrzymuje prezenty od gości – najczęściej w postaci pieniędzy. Większość osób daje koperty po 500–1000 zł – takich darowizn nie trzeba zgłaszać, ponieważ mieszczą się one w limicie. Wówczas, gdy para młoda uzbiera łącznie kilkadziesiąt tysięcy złotych (co znacznie przekracza limit 5 733 zł) – nie ma obowiązku podzielić się tą kwotą z fiskusem.
Jeśli jednak znajomy (tu ważne – nie członek rodziny - do tej grupy przejdziemy później) ofiaruje parze młodej w prezencie 10 000 zł, wówczas młodzi muszą zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego i zapłacić podatek od nadwyżki ponad 5 733 zł.
Podatek od darowizny w rodzinie. Grupa zerowa. Jak uniknąć zapłaty?
Nie zmieniły się zasady dotyczące tzw. zerowej grupy podatkowej. Należą do niej: małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha.
Te osoby mogą uniknąć podatku niezależnie od kwoty darowizny, pod warunkiem że:
- w ciągu 6 miesięcy zgłoszą darowiznę w urzędzie skarbowym,
- udokumentują jej przekazanie dowodem wpłaty na rachunek bankowy, konto w SKOK lub przekazem pocztowym.
Przedstawmy to na konkretnym przykładzie. Syn wyprowadził się z domu i otrzymał od swojego ojca pieniądze na życie - darowiznę w wysokości 50 tys. zł. Kwota ta przekracza limit 36 120 zł obowiązujący w I grupie podatkowej. Młody mężczyzna uniknie zapłaty podatku, jeśli w ciągu sześciu miesięcy zgłosi nabycie darowizny do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2 oraz udokumentuje przekazanie środków przelewem bankowym lub przekazem pocztowym. Przekazanie w formie gotówki nie daje mu prawa do zwolnienia. Jednak, gdyby darowizna od ojca wyniosła np. 25 tys. zł (mniej niż wskazany limit 36 120 zł), ten nie musiałby zgłaszać faktu otrzymania pieniędzy od ojca.
Stawki podatku od darowizny w 2025 roku
Teraz najważniejsze pytanie – ile wynosi podatek od darowizny, gdy przekroczymy limit zobowiązujący nas do podzielenia się otrzymanymi pieniędzmi z fiskusem? Wszystko zależy od tego, o ile limit został przekroczony, a także w jakiej grupie się znaleźliśmy.
Grupa I (najbliższa rodzina - małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie):
- do 11 833 zł – 3%
- 11 833–23 665 zł – 355 zł + 5% od nadwyżki
- powyżej 23 665 zł – 946,60 zł + 7% od nadwyżki
Grupa II (dalsza rodzina, m.in. dzieci rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, małżonkowie rodzeństwa czy pasierbów):
- do 11 833 zł – 7%
- 11 833–23 665 zł – 828,40 zł + 9% od nadwyżki
- powyżej 23 665 zł – 1893,30 zł + 12% od nadwyżki
Grupa III (pozostałe osoby, w tym osoby obce):
- do 11 833 zł – 12%
- 11 833–23 665 zł – 1420 zł + 16% od nadwyżki
- powyżej 23 665 zł – 3313,20 zł + 20% od nadwyżki
Podatek od darowizny. O czym należy pamiętać?
- Obowiązek podatkowy powstaje w dniu otrzymania darowizny.
- Termin na zgłoszenie wynosi 1 miesiąc.
- Do opodatkowania kwalifikują się nie tylko pieniądze, ale także np. samochody, nieruchomości czy udziały w spółkach.
- Każdego roku Ministerstwo Finansów aktualizuje limity i stawki, dostosowując je do inflacji.
