Osowa Góra. Osiedle z tradycjami
Osowa Góra to jedno z bydgoskich osiedli położone w zachodniej części miasta, po północnej stronie Kanału Bydgoskiego, Do Bydgoszczy została przyłączona w 1959 roku, czyli 14 lat przed Fordonem. Wcześniej funkcjonowała jako osobna wieś. I to wieś z tradycjami!
Pierwsze osadnictwo na Osowej Górze
Pierwsi ludzie pojawili się na tych terenach… uwaga! 6 tysięcy lat przed naszą erą! Koczownicy osadzili się na Osowej Górze tuż po ustąpieniu lodowca. Głównymi zajęciami mieszkańców tego regionu były rybołówstwo oraz kopieniactwo.
Dowody na działalność na przemysł rybacki można znaleźć w narzędziach kultury maglemoskiej, odkrytych m.in. w pobliżu Lisiego Ogona, które są przechowywane w zbiorach Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy.
Obozy zakładano tu głównie w pobliżu rzek oraz na terenach podmokłych, co odpowiadało ukształtowaniu terenu Osowej Góry, wówczas znajdującej się nad zalaną wodami Pra-Wisły Doliną Kanału Bydgoskiego.
Ślady przemysłu rybackiego
Bogactwo ryb w tych wodach sprawiało, że rybołówstwo stanowiło główne źródło pożywienia, wyprzedzając rolnictwo i myślistwo. Ryby łowiono głównie przy użyciu dłubanych czółen, ości i innych ostrych narzędzi.
Szczupak był jedną z najczęściej poławianych ryb w wodach śródlądowych. Można przypuszczać, że to m.in. stąd pochodzi nazewnictwo wielu ulic na osiedlu, takich jak Sardynkowa, Waleniowa, Wielorybia, Skalarowa, Tuńczykowa czy Karmazynowa.
Grodzisko Pawłówek i Ślady Średniowiecza
Jednym z najstarszych śladów osadnictwa w regionie, datowanym na czasy przed XII w. jest Grodzisko Pawłówek, położone w sąsiedztwie Osowej Góry. W okresie wojen polsko-pomorskich gród został zniszczony. W średniowieczu, w obrębie Osowej Góry, znajdowały się posiadłości cystersów koronowskich, a w późniejszych wiekach powstały granice oznaczone wałami, zwane Wałami Kujawskimi.
W XVIII w. obszar ten był częścią majątku ziemiańskiego. W 1772 r. wprowadzono osadnictwo niemieckie, a budowa Kanału Bydgoskiego w 1773-74 wpłynęła na rozwój regionu. Po rozbiorach, w XIX w., Osowa Góra i okolice były związane z niemieckimi majątkami, a na przełomie wieków rozwijały się kolonie robotnicze związane z kanałem i budową infrastruktury.
Szkoła, cmentarz i przemiany po I Wojnie Światowej
W 1911–1912 zbudowano szkołę, pełniącą również funkcję kaplicy, a społeczność niemiecka wzniosła tu cmentarz ewangelicki. W 1920 r. po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, część Niemców opuściła te tereny.
W czasie II wojny światowej Niemcy rozbudowali fabrykę amunicji, a po jej wysadzeniu w 1945 r. teren użytkowało Wojsko Polskie. Po wojnie Niemcy zostali wysiedleni, a majątki ziemskie rozparcelowane.
Włączenie Osowej Góry do Bydgoszczy i urbanizacja
W 1959 r. Osowa Góra została włączona do Bydgoszczy. W latach 60. XX w. rozpoczęto budowę nowych osiedli mieszkaniowych, a infrastruktura przemysłowa rozwijała się na dolnym tarasie.
W 1966 r. otwarto Szkołę Podstawową nr 40. Zmiany urbanistyczne obejmowały budowę osiedli mieszkaniowych i przemysłowych, a w latach 70. planowano połączenie tramwajowe z centrum miasta, choć ostatecznie pomysł ten porzucono.
Do lat 80. Osowa Góra przeszła intensywne zmiany związane z urbanizacją i rozwojem przemysłu, stając się integralną częścią Bydgoszczy.
