Tak wyglądał Kanał Bydgoski jeszcze przed wojną. Historyczne zdjęcia robią wrażenie

• Stary Kanał Bydgoski, kluczowy dla połączenia Wisły i Odry, powstał z inicjatywy Fryderyka II.
• Budowa kanału o długości 26,7 km, ukończona w zaledwie półtora roku, znacząco wpłynęła na handel.
• Przez wieki modernizowany, dziś pełni funkcje rekreacyjne, zachowując swój historyczny urok.
• Odkryj jego historię i zobacz, jak zmieniał Bydgoszcz, zagłębiając się w ten artykuł.

Jak powstał Stary Kanał Bydgoski?

Stary Kanał Bydgoski, bo tak nazywa się najstarszy odcinek tej sztucznej drogi wodnej, powstał jako odpowiedź na potrzebę połączenia dorzeczy Wisły i Odry. Już w 1766 roku nad projektem kanału Brda–Noteć pracował wybitny kartograf Franciszek Florian Czaki. Po I rozbiorze Polski w 1772 roku plany polskiego króla zostały jednak zarzucone. Zainteresował się nimi Fryderyk II, który zlecił opracowanie własnej koncepcji Franzowi Balthasarowi Schönbergowi von Brenkenhoffowi.

Pruski władca dostrzegł ogromny potencjał handlowy i komunikacyjny inwestycji – kanał umożliwiał transport towarów z Wisły na Odrę, co skracało drogę i obniżało koszty przewozu zboża, drewna, soli czy innych produktów.

Prace rozpoczęły się wiosną 1773 roku pod kierownictwem Wilhelma Dornsteina i zakończyły już we wrześniu następnego roku. Przy budowie pracowali chłopi, robotnicy i jeńcy wojenni, zmagając się z podmokłymi terenami i lasami. Powstał kanał o długości 26,7 km z dziesięcioma drewnianymi śluzami.

W latach 1803–1810 powstały nowe śluzy

Na przestrzeni kolejnych dekad obiekt przechodził liczne modernizacje. Już w latach 1803–1810 powstały nowe śluzy przy ulicach Bronikowskiego, Czarnej Drodze i Wrocławskiej. Na początku XX wieku (1903–1915) powstał natomiast nowy odcinek kanału ze śluzami Okole i Czyżkówko, które funkcjonują do dziś.

Po II wojnie światowej Stary Kanał Bydgoski stopniowo tracił znaczenie. W latach 60. wyłączono go z eksploatacji, a część śluz została zlikwidowana przy okazji budowy nowych arterii drogowych, m.in. ronda Grunwaldzkiego.

Przez wieki Kanał Bydgoski był ważnym szlakiem handlowym, łączącym Prusy z innymi regionami Europy. To dzięki niemu Bydgoszcz stała się jednym z istotniejszych ośrodków gospodarczych.

Dziś pełni przede wszystkim funkcje turystyczne i rekreacyjne. Kanał wraz z zabytkowymi śluzami i zielonym otoczeniem jest cenionym miejscem spacerów i wycieczek, a jednocześnie cennym zabytkiem hydrotechniki. Wciąż zdarza się, że wykorzystywany jest także do transportu wodnego, przypominając o swoim pierwotnym przeznaczeniu.

Stary Kanał Bydgoski na archiwalnych zdjęciach

Na archiwalnych zdjęciach ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego można zobaczyć, jak dawniej wyglądała ta konstrukcja, ale też życie nad Brdą w Bydgoszczy.