turystyka

W Chrystkowie jest wyjątkowa chata mennonicka. Zbudowano ją w XVIII wieku, to unikalny przykład architektury olęderskiej

2025-03-14 14:45

Chrystkowo leży nieopodal Świecia w województwie kujawsko-pomorksim. Ostatnio zasłynęło z wyjątkowo intrygującego odkrycia archeologicznego, ale turyści już wcześniej zaglądali do tej malowniczej miejscowości. Głównie po to, by zobaczyć pewną unikalną chatę. Ruszamy śladem mennonitów i opowiadamy, co też się przed wiekami w tym drewnianym budynku mogło dziać.

Spis treści

  1. Wyjątkowe odkrycie w Chryskowie. Archeolodzy znaleźli domostwo sprzed 6 tysięcy lat!
  2. Chata w Chrystkowie pochodzi z XVIII wieku, można ją zwiedzać
  3. Tak wygląda chata w Chrystkowie
  4. Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny i rekonstrukcja tradycji sadowniczych
  5. Godziny otwarcia chaty w Chrystkowie
  6. Lasy wokół Świecia kryją wciąż nieodkryte historie. Bada je m.in. Olaf Popkiewicz

Wyjątkowe odkrycie w Chryskowie. Archeolodzy znaleźli domostwo sprzed 6 tysięcy lat!

O Chrystkowie zrobiło się bardzo głośno kilka miesięcy temu, kiedy archeolodzy podzieli się ze światem swoim niebagatelnym odkryciem. Natrafili na domostwo z okresu neolitu. Prekursorzy rolnictwa osiedlili się w dolinie Wisły, zaledwie 50 m od obecnego nurtu rzeki. W takim miejscu domostwa sprzed 6 tysięcy lat nie spodziewali się nawet sami archeolodzy.

Chata w Chrystkowie pochodzi z XVIII wieku, można ją zwiedzać

Badania nad tym wykopaliskiem wciąż trwają, być może archeologom uda się tam wrócić. Doskonale znamy za to chatę w Chrystkowie. Jej historia sięga XVIII wieku, kiedy to w ramach kolonizacji Doliny Dolnej Wisły osiedlili się tu mennonici. To grupa religijna pochodząca z Niderlandów i Niemiec. Zapisała się w dziejach tym, że miała świetne umiejętności gospodarowania na terenach zalewowych. Jednym z najlepiej zachowanych śladów ich osadnictwa jest właśnie chata mennonicka w Chrystkowie, drewniany budynek z XVIII wieku, stanowiący unikalny przykład architektury olęderskiej.

Tak wygląda chata w Chrystkowie

  • To parterowy budynek o konstrukcji zrębowej, z poddaszem użytkowym, które dawniej pełniło funkcję spichlerza.
  • Dach jest dwuspadowy i pokryty grubą warstwą trzciny, co stanowiło skuteczną ochronę przed zmiennymi warunkami atmosferycznymi.
  • Charakterystycznym elementem budowli jest przestronny podcień, wsparty na pięciu ozdobnych słupach.
  • Podcień ten nie tylko dodaje uroku konstrukcji, ale także pełnił praktyczną funkcję – stanowił miejsce do przechowywania narzędzi rolniczych czy odpoczynku podczas pracy w gospodarstwie.
  • Wewnątrz chaty znajdują się pomieszczenia mieszkalne oraz gospodarcze, które dawniej służyły mennonickim osadnikom.

Budynek był centrum większego gospodarstwa, obejmującego m.in. oborę, owczarnię, stodołę, stajnie, wozownię oraz kuźnię. Naprzeciw chaty zachował się budynek inwentarski z systemem równi pochyłych, umożliwiających wprowadzenie zwierząt na poddasze podczas powodzi.

Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny i rekonstrukcja tradycji sadowniczych

Od 1995 roku chata mennonicka w Chrystkowie pełni funkcję Ośrodka Dydaktyczno-Muzealnego Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego. W jej wnętrzu zgromadzono eksponaty związane z codziennym życiem dawnych mieszkańców Doliny Dolnej Wisły, a także przedmioty używane w rolnictwie i rzemiośle.

W ramach rekonstrukcji dawnych tradycji, przy chacie odtworzono suszarnie i przechowalnie do owoców, a także założono sad starych odmian jabłoni i śliw. To nawiązanie do bogatej tradycji sadowniczej regionu – do XIX wieku Dolina Dolnej Wisły słynęła z licznych sadów owocowych, które rosły nie tylko przy gospodarstwach, ale także wzdłuż polnych dróg.

Godziny otwarcia chaty w Chrystkowie

Chata mennonicka w Chrystkowie jest otwarta dla turystów od środy do soboty, w godzinach 10– 14. Warto się wczesniej umówić, dzwoniąc pod nr telefonu: 602 426 427 lub 602 427 428.

Szczegóły na temat zwiedzania są na stronie kujawsko-pomorskich parków krajobrazowych.

Lasy wokół Świecia kryją wciąż nieodkryte historie. Bada je m.in. Olaf Popkiewicz

Pasjonaci, archeolodzy, badacze ciągle mocno są zainteresowani tym, co kryją ziemie w okolicach Świecia. Niedawno Polskę obiegła informacja o innym ciekawym odkryciu dokonanym przez Olafa Popkiewicza. Jeszcze na początku grudnia 2024 roku nikt nie miał pojęcia, że przy północnej granicy województwa kujawsko-pomorskiego nad Sobińską Strugą na terenie Wdeckiego Parku Krajobrazowego obozowisko miał oddział „Świerki 101. W pięciu ziemiankach ukrytych w Borach Tucholskich osiemdziesiąt lat temu mieszkali partyzanci Armii Krajowej. Przez dziesięciolecia ziemia skrywała ich broń, wojskowe wyposażenie, ale i przedmioty osobiste, które porzucili, kiedy w pośpiechu opuszczali obóz - nocą z 29 na 30 grudnia 1944 roku, gdy zbliżała się niemiecka obława.

Trudny QUIZ ortograficzny dla bystrzaków! Komplet punktów to wyzwanie
Pytanie 1 z 10
Czy to zdanie jest poprawnie zapisane? "Wieczorem idę porzyczyć książkę od Franka"
Bydgoszcz Radio ESKA Google News
Polska na ucho
Wampirka
Ogród Botaniczny w Myślęcinku, czyli zielona perła Bydgoszczy

Spektakularne odkrycie podczas remontu kościoła Klarysek w Bydgoszczy. Burmistrz napisał to do nas niemieckim gotykiem 123 lata temu! Zdjęcia