Język na Kujawach i Pomorzu. Wpływy niemieckie
Kujawy i Pomorze stanowiły niegdyś część zaboru pruskiego. Jeszcze do początku XX wieku mawiano tu w języku niemieckim, a wiele miejscowości miało inne nazwy, jak chociażby Bydgoszcz, która funkcjonowała pod nazwą Bromberg. Obecne województwo kujawsko-pomorskie ma zatem wiele wspólnych cech językowych z Wielkopolską, co jest między innymi efektem niemieckich wpływów na te tereny.
Przykładem regionalizmu, który wstępuje zarówno w jednym, jak i drugim regionie jest słowo „kartofle” oznaczające ziemniaki, używane zarówno w województwie kujawsko-pomorskim, jak i w Wielkopolsce. Pochodzi ono od niemieckiego „kartoffeln”.
Gwiazdor a Święty Mikołaj. Czy to ta sama osoba?
Podobnie jak w Wielkopolsce, także w Kujawsko-Pomorskiem, w okresie Świąt Bożego Narodzenia to Gwiazdor, a nie Święty Mikołaj, przynosi prezenty. Mikołaj odwiedza nas trochę wcześniej - 6 grudnia w Mikołajki, zostawiając upominki w butach postawionych koło łóżka. Obecnie te nazwy są stosowane zamiennie.
Wspólne i lokalne regionalizmy
Co ciekawe, Wielkopolska i Kujawsko-Pomorskie mają wiele wspólnych regionalizmów, ale są też słowa, które są charakterystyczne wyłącznie dla Kujaw oraz poszczególnych miast, zwłaszcza Bydgoszczy, Torunia i Inowrocławia, a także dla mniejszych miejscowości i gmin w regionie.
Na początku warto zaznaczyć, czym są regionalizmy. To wyrazy, zwroty lub formy gramatyczne, które są charakterystyczne dla określonego regionu, a często nie są używane lub zrozumiane w innych częściach kraju. Najczęściej są to słowa codziennego użytku.
Polecany artykuł:
Tradycje językowe a współczesność
Są one wynikiem odmiennych tradycji językowych, historycznych wpływów, a także specyfiki lokalnych społeczności. Mimo że niektóre z tych zwrotów zanikają w codziennym użytku, to wciąż w wielu mniejszych miejscowościach można usłyszeć je w rozmowach starszych mieszkańców, co stanowi cenny element lokalnej tradycji językowej.
Inne natomiast stały się częścią naszej codziennej mowy. Część z nich jest zrozumiała jedynie w naszym regionie, podczas gdy inne rozprzestrzeniły się na cały kraj i od lat funkcjonują również w innych częściach Polski. Również mieszkańcy Kujaw i Pomorza używają regionalizmów z innych rejonów, gdyż te zakorzeniły się już w polskim języku.
Gwara kujawsko-pomorska. Quiz
Regionalizmy Kujaw i Pomorza mają swoje korzenie sprzed wieków i wiele punktów wspólnych z gwarą Wielkopolską. Niektóre ze zwrotów przetrwały do dziś, innych nie używa się już od lat. Czy znasz ich znaczenie? Przygotowaliśmy quiz, który pozwoli to sprawdzić! Spróbuj swoich sił!