Baranek i zajączek wielkanocny. Co symbolizują te zwierzęta?
Nikogo nie powinien zaskoczyć fakt, że wielkanocny baranek to symbol Chrystusa, który odniósł zwycięstwo nad grzechem i śmiercią umierając za nas na krzyżu, a następnie powstał z martwych. W najważniejsze katolickie święto musi zatem pojawić się postać tego zwierzęcia. Baranek z cukru, baranek z masła, a także figurka na wielkanocnym stole.
Zając to nie jedyne zwierzę kojarzone z Wielkanocą. Dzieci doskonale wiedzą, że zaraz po Wielkiej Sobocie, w niedzielny poranek, odwiedzi je zajączek zostawiający prezenty. Chyba że mieszkają na Śląsku – tam bowiem ten zwyczaj może (choć nie musi) odbywać się już w Wielki Czwartek. Czekoladowe zajączki można znaleźć w sklepach już na długo przed świętami, a później trafiają one również do wielkanocnego koszyczka.
Święty Mikołaj a Zając Wielkanocny. Który z nich jest związany z chrześcijaństwem?
W przeciwieństwie do baranka, który jest symbolem religijnym, zajączek symbol komercyjny. Jego obecność możemy zauważyć wtedy wszędzie. Zacznijmy od tego, że jest on odpowiednikiem Świętego Mikołaja. Zarówno zimą, jak i wiosną do dzieci przychodzi patron świąt i przynosi podarki. Z tą różnicą, że postać Mikołaja wzięła się stricte – od prawdziwego świętego, biskupa który rozdał cały majątek ubogim. Warto zaznaczyć, że był niezwykle bogaty.
Przechodząc do sedna – warto zauważyć, że zarówno Boże Narodzenie, jak i Wielkanoc, choć dziś są świętami chrześcijańskimi, zawierają w sobie elementy zaczerpnięte z tradycji pogańskich. W żadnym miejscu w Piśmie Świętym nie znajdziemy dokładnej daty narodzin Jezusa.
Dzień 25 grudnia był natomiast dniem przesilenia zimowego – w słowiańskiej tradycji radosnym świętem symbolizującym "odradzające się" Słońce i zwycięstwo światła nad ciemnością. Chrześcijanie przyjęli tę datę, nadając jej nowy, religijny wymiar – i tak 25 grudnia stał się oficjalnie dniem Bożego Narodzenia.
Zając Wielkanocny wzięty z obrzędu pogańskiego
Tak samo w Wielkanocy znajdziemy elementy poganizmu – również słowiańskiego, a także celtyckiego. Jest to właśnie wspominany wcześniej zając! Zwierze to było wcześniej elementem święta nadchodzącej wiosny - Jare Gody. Pradawni Słowianie wierzyli, że w zająca przeistaczała się anglosaska bogini wiosny – Eostre/Ostara. To od jej imienia zawdzięczamy angielską nazwę Święta Wielkiej Nocy – Easter i niemieckiego – Ostern.
W ok. XVII wieku chrześcijanie przejęli zajączka i nadali mu religijne znaczenie. Konkretnie grzesznika, który podąża za Chrystusem i bierze lekcje z jego nauki.
Kiedy jest Wielkanoc 2025?
Przypomnijmy, że w 2025 roku Wielki Piątek, Sobota i Wielkanoc przypadają w następujących dniach:
18 kwietnia – Wielki Piątek;19 kwietnia – Wielka Sobota;20 kwietnia – Wielkanoc;21 kwietnia – Poniedziałek Wielkanocny, czy także Śmigus Dyngus.
