Fundacja Synagoga w Fordonie-Dom Kultury i Stowarzyszenie Miłośników Starego Fordonu zapraszają na zwiedzanie bydgoskiego „Kazimierza”. To kolejna edycja wycieczki połączonej z prelekcją. Przewodnik, Damian Rączka, opowie o żydowskich mieszkańcach Bydgoszczy i Fordonu. Jak co roku odbędzie się przed świętem Pesach, przed świętem Paschy.
- Spotkaniu będzie towarzyszyć wystawa judaików, dokumentów firm Dawida Osera i Itziga Bernessa.
- Po raz pierwszy będzie można zobaczyć część artefaktów reklamowych z restauracji Franciszka Płotki, znalezionymi niedawno na strychu jednej z kamienic.
Wycieczka śladami Żydów po Starym Fordonie. Tu żyli, tuż obok Polaków, Niemców...
- Kazimierza w Bydgoszczy nie ma, bo jest w Krakowie, ale Bydgoszcz ma Fordon, który poniekąd tym Kazimierzem jest, ponieważ Fordon zamieszkiwała społeczność żydowska, prawie przez 400 lat, więc jest to kawał historii. Została synagoga, są pewne pamiątki po tej bytności Żydów w Fordonie i Bydgoszczy - mówi Damian Rączka, przewodnik, członek Stowarzyszenia Miłośników Starego Fordonu.
Wycieczka będzie wiodła ulicami Fordonu przedwojennego, Fordonu okresu zaborów.
- Będę opowiadał właśnie o tych śladach, które zostały. Mamy piękne murale historyczne, które również nawiązują do trójkulturowości tego miejsca, bo to było nieduże miasteczko, gdzie przy jednej ulicy były dwie świątynie i synagoga - mówi Damian Rączka. - Ci ludzie żyli obok siebie, bo nie było jakiejś osobnej dzielnicy, ale z perspektywy tego, że Fordon jest częścią Bydgoszczy już od ponad 50 lat, to tak historycznie Bydgoszcz ma swój Kazimierz nad Wisłą, czyli Fordon nad Wisłą. To też świetny temat turystyczny, historia żydowska, która jest niezmiernie ciekawa - dodaje.
Będzie okazja, by zwiedzić synagogę w Starym Fordonie. I pierwszy raz zobaczyć, skarby znalezione na strychu kamienicy
Po dwugodzinnym spacerze uczestnicy zajrzą do synagogi. Tam spędza jeszcze jakąś godzinę. Na co dzień to nie zawsze jest możliwe. Zobaczą ciekawy zbiór pamiątek, wśród nich Tora, ale nie ta w zwoju, tylko drukowana, wszystko, co społecznikom udało się odzyskać, a co przeleżało na strychach po kilkadziesiąt lat.
- Synagoga jest nieogrzewana, nie możemy stałej wystawy tam zostawić, bo eksponaty, w tym dokumenty, mogłyby ulec zniszczeniu. Świątynia będzie otwarta wcześniej, także jeżeli ktoś na przykład nie znajdzie czasu na wycieczkę, to można wejść do synagogi, obejrzeć wystawę - zachęca Damian Rączka.
Wycieczki śladami bydgoskich Żydów cieszą się dużym zainteresowaniem, ich losy wciąż nie są dobrze bydgoszczanom znane.
- Czasami wyobrażamy sobie, że znaczenie Żydów było większe w tym mieście, czasami, że mniejsze. Nam chodzi o pokazanie, że wielu naszych sąsiadów zostało zamordowanych w czasie II wojny światowej. Później ich losy były bardzo różne i faktycznie próżno dzisiaj szukać gminy żydowskiej w Bydgoszczy - mówi Damian Rączka. - Będziemy mówić też o tradycjach żydowskich, o religii żydowskiej, o tym jacy znani Żydzi tutaj byli i co po nich zostało - dodaje.
Trójkulturowa historia to walor Bydgoszczy
Przewodnik podkreśla, że to będzie opowieść o bydgoszczanach.
- Jeżeli już byśmy mieli wyróżniać, czy ktoś był Żydem, Niemcem czy Polakiem, pamiętajmy, że to miasto, miasto Bydgoszcz, miasto przemysłowe, dziś ósme miasto w Polsce, największe miasto założone przez Kazimierza Wielkiego, jak się okazało po latach, ma bardzo wiele ciekawych historii, które tak naprawdę budują narrację tego miejsca. Budują historię mieszkańców, jego mieszkańców, których dziś nie ma, ale o których powinniśmy pamiętać, ponieważ to jest walor naszego miasta i to ściąga do naszego miasta ludzi, którzy są zaskoczeni jego pięknym wyglądem, ale również bardzo ciekawą, wielowątkową historią. Stąd ten nasz Fordon, bydgoski Kazimierz - mówi Damian Rączka.
Bydgoski Kazimierz. Wycieczka z przewodnikiem po Fordonie
- Wycieczka odbędzie się 29 marca 2025 roku na Rynku w Starym Fordonie, wymarsz o godz. 14.
- Trasa będzie wiodła ul. Sikorskiego, Kapeluszników, bulwarem burmistrza Wawrzyniaka, Bydgoską, Góralską do Domu Wieczności. W drodze do synagogi zobaczymy Plac Żydowski, Kozi Rynek, szkołę Talmud Tora i miejsce, gdzie była mykwa.
- Ostatnia godzina odbędzie się w bóżnicy, po której oprowadzi przewodnik.
- Całość uzupełni prelekcja poświęcona historii gmin fordońskiej i bydgoskiej.
- Zapisy nie obowiązują. Wstęp wolny.
W Fordonie, na strychu dawnej restauracji leżała skrzynia skarbów! Najstarszy pochodzi z 1894 roku. Galeria
