Dlaczego mamy województwo kujawsko-pomorskie a nie kujawskie? Bydgoszcz i Toruń nie leżą nad morzem

W 1998 roku mieszkańców Bydgoszczy zasmuciła informacja, że województwo bydgoskie niebawem przestanie istnieć. Od nowego roku dotychczasowe 49 województw miało zmienić się w 16.

Nowy podział nie spodobał się bydgoszczanom. Nie chcieli przede wszystkim dzielić województwa z sąsiednim miastem – Toruniem. Mieszkańcy i społecznicy protestowali na ulicach. Część z nich pojechała nawet wyrazić swój sprzeciw w stolicy.

Bydgoszcz miała się stać (i stała się) częścią nowego województwa łączącego ze sobą trzy dotychczasowe regiony: bydgoski, toruński i włocławski. Województwo kujawsko-pomorskie zostało powołane do życia na początku 1999 roku.

Już wtedy niektórzy zastanawiali się skąd nazwa „kujawsko-pomorskie”. Nie chodziło tu bynajmniej o położenie geograficzne. Dla przykładu – zachodniopomorskie piszemy razem, a kujawsko-pomorskie z myślnikiem. Dlaczego? Dlatego, że nazwa regionu ze stolicą w Szczecinie dotyczy właśnie położenia geograficznego. Znajduje się na północnym zachodzie Polski i styka się z morzem. Obok mamy województwo Pomorskie.

Dlaczego jest województwo kujawsko-pomorskie? Do Pomorza bardzo daleko

Kujawsko-Pomorskie, jak wskazuje nazwa, jest złożone z dwóch członów: Kujaw i Pomorza, z czego Pomorze nie wskazuje tutaj położenia geograficznego. Dwuczłonowa nazwa wprost wskazuje, że to województwo jest połączeniem dwóch ukształtowanych już regionów. Problem jednak w tym, że bynajmniej nie ma w nim Pomorza. Skąd zatem „pomorze” w nazwie?

W tym podziale ważna była historia. I to niezwykle długa, bo sięgająca aż do Średniowiecza. Wówczas obecne tereny woj. kujawsko-pomorskiego dzieliły się na Kujawy i ziemię chełmińską. Granica pomiędzy Polską i państwem zakonu krzyżackiego, którego liderem był oczywiście Toruń, przebiegała wzdłuż dolnej Wisły.

Po wojnie północnej i Potopie Szwedzkim ziemie na terenie obecnego kujawsko-pomorskiego były obrócone w ruiny. Dopiero u schyłku I Rzeczypospolitej na tym terenie znajdowało się aż 5 województw.

Przez zabory województwo pomorskie zjechało z mapy trochę w dół

Niezwykle ważny jest tutaj fakt, że okres zaborów przeniósł granice województw w Polsce. I tak po odzyskaniu niepodległości m.in. województwo pomorskie (znacznie mniejsze powierzchnią niż obecnie) znalazło się na terenie obecnego kujawsko-pomorskiego. Dlaczego? Dlatego, że Gdańsk był wówczas Wolnym Miastem Gdańsk, czyli autonomicznym miastem-państwem pod ochroną Ligi Narodów.

Toruń nad morzem? Został stolicą Pomorskiego w „zastępstwie” za Gdańsk

Województwo pomorskie zjechało z mapy trochę w dół. Znajdował się w nim Toruń. Z racji tego, że Gdańsk nie wchodził w skład państwa polskiego, Toruń był stolicą ówczesnego Pomorskiego. Bydgoszcz natomiast należała do województwa poznańskiego, a włocławek – do warszawskiego.

Co bardzo ważne – ówczesne województwo pomorskie (znajdujące się w naszym regionie) zapisało się wyraźnie na kartach historii. Stanowiło słynny na całą Europę „korytarz”. Następnie w 1938 roku, na rok przed wybuchem II wojny światowej, województwo pomorskie na skutek reformy terytorialnej zostało Wielkim Pomorzem ze stolicą w Toruniu.

Obrót spraw. Toruń musiał oddać woj. pomorskie Bydgoszczy. Bydgoszcz nową stolicą Pomorskiego

W 1945 roku, po wojnie, Wielkie Pomorze podzielono na dwa województwa. Gdańskie i pomorskie. Stolicą pomorskiego była Bydgoszcz. Rok później od pomorskiego odłączono dwa powiaty: złotowski i człuchowski, przez co województwo się pomniejszyło.

Skąd nazwa Kujawsko-Pomorskie?

W 1950 roku do województwa pomorskiego dołączono dwa powiaty: mogileński i żniński. Wtedy też zmieniono nazwę województwa z pomorskiego na bydgoskie. 25 lat później doszło do kolejnej reformy administracyjnej. Województwo bydgoskie zmieniło nieco swoje granice. Powstało także województwo toruńskie i włocławskie. Tak było do 1999 roku, gdy powstało Kujawsko-Pomorskie. Nazwa wskazuje zatem, że region znajduje się na dawnych terenach Wielkiego Pomorza i Kujaw.