Tak wyglądały szkoły ponad 100 lat temu. Wyzwaniem była nauka pisania na maszynie, nawet w-f prowadzono inaczej [ZDJĘCIA]

• Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i powrocie Bydgoszczy w granice państwa polskiego w styczniu 1920 roku, jednym z najważniejszych zadań stała się organizacja narodowego szkolnictwa.
• Już w listopadzie 1918 roku powstała w mieście Polska Rada Ludowa, na czele z dr. Janem Bizielem, która powołała Komisję Szkolną.
• Zadaniem tej instytucji było przygotowanie polskiej administracji oświatowej oraz tworzenie warunków do nauczania w języku ojczystym.
• Tę historię opisuje m.in. Radosław Michna w materiale "Organizacja szkolnictwa polskiego w Bydgoszczy po 1918 roku".

Rola kobiet w edukacji bydgoszczan

Czytamy tam też o roli kobiet w edukacji. W okresie zaborów prowadziły tajne nauczanie. Dzięki nim dzieci mogły poznawać język polski, historię i literaturę narodową. W 1919 roku Polacy z Bydgoszczy złożyli petycję podpisaną przez siedem tysięcy osób, domagając się wprowadzenia polskiego do szkół. Wkrótce nauczanie języka i religii w ojczystym języku stało się faktem, choć początkowo brakowało nauczycieli i zajęcia prowadzili nawet absolwenci gimnazjów.

Rozwój polskiej szkoły wspierały również lokalne inicjatywy. Towarzystwo Przyjaciół Młodzieży organizowało kursy dla młodych, a powstające stowarzyszenia nauczycielskie podejmowały działania na rzecz budowy nowego systemu oświaty. Nie obyło się jednak bez trudności – Niemcy stawiali opór, sprzeciwiali się polonizacji, a przed opuszczeniem miasta rabowali szkolne mienie.

Bydgoskie szkoły po powrocie Bydgoszczy do macierzy

Przełomem stał się 19 stycznia 1920 roku, gdy Bydgoszcz została oficjalnie przekazana Polsce. Następnego dnia do miasta wkroczyły oddziały Wojska Polskiego. Od tego momentu rozpoczęła się intensywna praca nad reorganizacją szkół. Dawne niemieckie gimnazja zostały przekształcone w polskie – Królewskie Gimnazjum w Państwowe Gimnazjum Klasyczne, a Gimnazjum Realne dostosowano do nowych potrzeb. Powstał Inspektorat Szkolny, którym kierował Paweł Rubenau.

W kolejnych latach stopniowo ujednolicano programy nauczania i włączano szkolnictwo regionu do ogólnopolskiego systemu edukacji. Proces polonizacji oświaty w Bydgoszczy był trudny i pełen przeszkód, lecz stał się jednym z fundamentów budowy polskiego życia narodowego na Pomorzu po odzyskaniu niepodległości.

Bydgoskie szkoły. Tak wyglądały ponad 100 lat temu

W Narodowym Archiwum Cyfrowym zgromadzono zdjęcia bydgoskich szkół z okresu międzywojennego. Zebraliśmy je w naszej galerii.